ارزیابی اقتصادی ایجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس سازمان بنادر و دریانوردی در بندر نوشهر

ارزیابی اقتصادی ایجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی امکان‌سنجی سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی ترمینال دوم در بندر نوشهر انجام شده‌است. این تحقیق بر اساس مدل­های مالی، به تحلیل شاخص­هایی مانند IRR ، NPV و دورة بازگشت سرمایه بر اساس متغیر اصلی حداقل عملکرد سالانه در سناریوهای مختلف نرخ رشد عملکرد ترمینال دوم می­پردازد. متغیرهای این پژوهش در قالب نرم‌افزار Comfar مورد ارزیابی قرار گرفته و از شش سناریوی پیش­بینی شده، سرمایه­گذاری در سه سناریو توجیه­پذیر بوده و به سرمایه­گذار این فرصت را می­دهد تا با بررسی عوامل اثرگذار در پروژه ترمینال دوم بندر نوشهر سرمایه­گذاری کند. این پژوهش در سال­های 89 و 90 انجام شده و متغیرهای هزینه و فایده ملحوظ در آن، براساس نرخ­های ریالی و ارزی همان سال­ها محاسبه شده است.   

کلیدواژه‌ها

1ـ مقدمه

بنادر  از مهم‌ترین مراکز اقتصادی ، صنعتی، رشد و شکوفایی هر کشوری می‌باشد. عملکرد بنادر در الگوی توسعه­ای هر کشور واقعیتی انکارناپذیر است (یوسفی، 1385). از همین رو سرمایه­گذاری در زیرساخت­ها و روساخت­های بنادر به‌منظور استفاده از پتانسیل­های بالقوه کشور می‌تواند ضمن ایجاد اشتغال و تحرک اقتصاد منطقه­ای، بر توسعه اقتصاد ملی نیز تأثیرگذار باشد (حسن‌زاده محمدی، 1390، 307). سودآوری صنعت حمل‌ونقل دریایی، سرمایه‌گذاران مختلف را بر آن داشت تا به‌صورت جدی در بخش حمل‌ونقل دریایی سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری شامل بخش­های کشتیرانی، ترمینال­های بندری، ارائه خدمات جانبی به فعالان بندری و دریایی، انجام فعالیت­های ارزش‌افزوده در کنار بنادر و ... است. در ایران نیز از دهه 70 خصوص‌سازی بنادر و ورود سرمایه‌گذاران مختلف به این بخش شتاب چشمگیری یافت. سازمان بنادر و دریانوردی نیز در راستای سیاست­های توسعه­ای خود و جهت  تبدیل بنادر ایران از بنادر نسل اول که صرفاً فعالیت­های تخلیه و بارگیری انجام می­داد  به بنادر نسل دوم که صنایع تولیدی را در کنار خود می­بینند و بنادر نسل سوم که فعالیت‌های بازرگانی و توزیع کالا را انجام می‌دهند، تسهیلات گسترده­ای را برای سرمایه‌گذاران بخش­های بندری فراهم کرده است.

رقابت بین ترمینال اپراتورهای بندر انزلی در کنار سایر عوامل، رشد چشمگیر آن بندر را طی یک دهه اخیر به همراه داشته است. همین امر سبب شد تا دو بندر نوشهر و امیرآباد نیز درصدد ایجاد ترمینال­ دوم و ورود ترمینال‌اپراتور جدید به این بنادر برآیند. بندر نوشهر با الگوپذیری از تجربه بنادر فریدون‌کنار و انزلی در نظر دارد با سرمایه­گذاری بخش خصوصی، ترمینال دوم را در محدوده سه پست اسکلة احداثی جنوبی و بخشی از اراضی استحصال‌شده از دریا در ضلع شرقی، ایجاد نماید. ازاین‌رو این پژوهش به بررسی سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر و ارزیابی اقتصادی آن می­پردازد.

 

2ـ مواد و روش­

روش جاری به‌منظور ارزیابی اقتصادی ایجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر استفاده از تحلیل­های هزینه و فایده و مدل­های مالی است. بر همین اساس هزینه­ها، درآمدهای حاصل از اجرای این پروژه سرمایه­گذاری استخراج و سود آن محاسبه شد.

                          

     : سود         : درآمد کل          : هزینه کل

توابع درآمد:

 

:  درآمد در سال t   :  نرخ تعرفه خدمات بندری از نوع j در سال t   :  حجم عملیات بندری (تناژ) از نوع j در سال t

 (0,1…..,T) = t

       معمولاً پیش­بینی­هایی که در مورد تقاضای کل برای دریافت خدمات بندری (حجم عملیات بندری) انجام می­شود، بر مبنای سوابق و روند گذشته آنها صورت می­پذیرد. زمانی­که حجم عملیات در سال پایه Q1 و نرخ افزایش سالانه حجم عملیات شناخته‌شده یا قابل پیش­بینی باشد، می­توان حجم عملیات را در سالt  به ترتیب زیر برآورد نمود.

 

  gq = نرخ افزایش سالانه حجم عملیات بندری ترمینال جدید در سال t

  qt= حجم عملیات بندری ترمینال جدید در سال t

      نرخ تعرفه خدمات بندری در ابتدای سال i برای حجم عملیات بندری ترمینال جدید بر مبنای کتابچه تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی است که در تمام بنادر کشور به‌صورت یکسان اعمال می­شود و نرخ رشد یا افزایش سالانه این تعرفه­ها از ابهامات کمتری نسبت به gq و qtبرخوردار است. بااین‌حال تعرفه­های خدمات بندری را نیز می­توان برای سال t بدین­صورت تعریف نمود.

 

 gjp = نرخ افزایش تعرفه خدمات بندری از نوع j در سال  ،   Pjt = نرخ تعرفه­های خدمات بندری

منابع درآمدی ترمینال:

      با توجه به خدمات مختلفی که سازمان بنادر و دریانوردی در بنادر کشور انجام می­دهد در واگذاری امور به بخش خصوصی بر اساس روال فعلی بنادر، سرمایه­گذاران بخش ترمینال­های بندری بر اساس تعرفه­های مصوب سازمان مجاز خواهند بود هزینه سه خدمت از مجموع خدمات بندری شامل هزینه عملیات خن‌کاری، هزینه عملیات باربری، هزینه عملیات انبارداری و نگهداری کالا از صاحبان کالا اخذ شود. در حال حاضر ترمینال اپراتورها ضمن اخذ هزینه­های خن‌کاری، باربری و انبارداری از صاحبان کالا، درصدی از درآمدهای حاصله را بر اساس قراردادهای منعقده با بندر متبوعه، به‌حساب آن بندر واریز می­کند.

      لازم به ذکر است ترمینال اپراتورها به‌منظور جلب رضایت مشتریان تنها می­توانند از سهم درآمدی خود تخفیف اعطا کنند و مجاز به کسر از سهم درآمدی بندر نیستند.

جریان هزینه:

      هزینه­های سرمایه­گذاری و بهره­برداری در ترمینال­های بندری را می­توان به دو دسته تقسیم کرد: (1) هزینه سرمایه­گذاری اولیه (2) هزینه­های جاری.

      سرمایه­گذاری اولیه شامل احداث تأسیسات، انبارهای روباز (محوطه­ای)، سرپوشیده و تجهیزات تخلیه و بارگیری و هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده، است.

      هزینه­های جاری شامل، حقوق و دستمزد کارکنان، انرژی مصرفی، تعمیرات جاری و اساسی تجهیزات و تأسیسات، هزینه­های اداری و هزینه اجاره ثابت و متغیر است.

تابع هدف:

هدف تعیین تابع عملکرد سرمایه­گذاری است که معمولاً در قالب ارزش فعلی خالص و یا نرخ بازده داخلی تعریف می­شود.

ارزش فعل خالص عبارت است از:

 

         ارزش فعلی درآمدها =     

    ارزش فعلی هزینه‌ها = 

r = میانگین موزون نرخ تنزیل      t = چرخه پروژه

درصورتی‌که 0 ‹   سرمایه­گذاری در پروژه دارای توجیه اقتصادی است.

IRR  نرخ تنزیلی است که ارزش فعلی خالص پروژه را به صفر می­رساند. نرخ بازده داخلی را می­توان بر اساس فرمول زیر برآورد کرد:

                             r = IRR               NPV = 0

 

طرح دارای توجیه اقتصادی جهت اجرا است.                     if                       r < IRR                       NPV > 0

طرح فاقد توجیه اقتصادی جهت اجرا است .                     if                         r > IRR                      NPV < 0

خالص ارزش حال طرح برابر با صفر است .                     if                          r = IRR                      NPV = 0

پیش­بینی بازار:

      با توجه به اینکه ترمینال اپراتورهای بندری عموماً در بازار خدمات بندری فعالیت نموده و به‌طور معمول از بازار کالاهای وارداتی، صادراتی و ترانزیتی فاصله‌ دارند و گیرندگان خدمات بندری (صاحبان کالا) نیز  با توجه به نیازهای بازارهای داخل و خارج اقدام به تجارت کالا می‌کنند، ازاین‌رو ترمینال اپراتورها دخل و تصرفی در میزان کالاهای وارده یا صادره ندارند مگر اینکه صاحب کالا شخصاً با اجاره ترمینال، مسئولیت عملیات تخلیه و بارگیری در بندر را نیز برعهده گیرد. نوسانات سال­های اخیر در حجم مبادلات تجاری کشور، به‌خصوص در بنادر حاشیه دریای خزر که در جدول آماری زیر هم مشهود است، پیش‌بینی بازارها و عملیات آتی ترمینال اپراتورهای موضوع این پژوهش را با مشکل مواجه کرده است.

      جدول ذیل عملکرد 12 ساله بندر نوشهر را در رویه­های گمرکی واردات، صادرات و ترانزیت نشان می­دهد. گروه­های کالایی منتخب براساس بیشترین نوع کالاهای وارده تقسیم­بندی شده­اند.

 

جدول (1): آمار عملکرد بندر نوشهر از سال 1377 تا 1388

سال

واردات

مجموع واردات

صادرات

ترانزیت

کل عملیات

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

1377

 147,622

15,660

 6,233

80,837

3,556

68,121

322,029

14,943

381

337,353

1378

 562,709

-

 18,006  

104,305

9,811

41,393

736,224

37,178

-

773,402

1379

 840,601

3,049

 25,955  

159,668

13,519

58,659

1,101,451

39,410

35

1,140,896

1380

 851,436

166,053

 41,020  

149,691

6,307

58,002

1,272,509

45,493

1,507

1,319,509

1381

 806,205

148,643

 66,234  

125,357

4,217

43,437

1,194,093

35,637

2,781

1,232,511

1382

 714,070

64,374

 116,644

171,013

3,869

38,334

1,108,304

47,963

738

1,157,005

1383

 267,563

128,869

 146,361

147,238

5,707

20,097

715,835

46,447

52

762,334

1384

 544,391

62,436

 123,852

136,013

2,251

10,155

879,098

93,443

4,758

977,299

1385

 418,582

45,708

 96,131  

131,073

1,312

70,075

762,881

80,018

1,521

844,420

1386

1,349,945

58,666

 108,166

121,929

1,835

62,954

1,703,495

51,867

627

1,755,989

1387

 707,414

79,173

 106,455

79,289

4,088

17,672

994,091

33,737

758

1,028,586

1388

 626,757

312,298

 96,401  

159,393

1,791

30,998

1,227,638

 27,587

360

1,255,585

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (2): آمار عملکرد کل بنادر شمالی ایران از سال (1388-1377)

سال

واردات

مجموع واردات

صادرات

ترانزیت

کل عملیات

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

1377

683,395

24,192

57,960

97,993

7,891

120,987

992,418

94,505

1,196

1,088,119

1378

1,337,251

-

68,906

127,444

19,090

144,355

1,697,046

135,386

1,017

1,833,449

1379

2,514,910

42,449

94,784

172,047

26,347

192,075

3,042,612

157,820

5,758

3,206,190

1380

3,216,851

228,700

118,930

161,766

13,349

186,074

3,925,670

111,777

48,982

4,086,429

1381

2,973,645

211,078

178,702

141,790

29,759

152,235

3,687,209

125,347

118,957

3,931,513

1382

4,652,018

113,390

259,597

186,618

33,872

223,327

5,468,822

148,289

38,624

5,655,735

1383

4,296,827

188,888

323,949

169,975

32,663

196,992

5,209,294

159,201

31,312

5,399,807

1384

3,430,403

302,072

337,531

144,751

22,788

163,045

4,400,590

207,581

29,200

4,937,371

1385

4,426,457

140,416

295,309

132,628

10,967

216,641

5,222,418

219,372

87,545

5,529,335

1386

4,477,139

166,125

315,661

123,538

10,114

389,036

6,481,613

185,435

84,532

6,751,580

1387

5,296,985

429,096

286,792

81,831

11,600

410,145

6,516,449

137,120

80,428

6,733,997

1388

6,554,374

1.349.344

300,000

160,539

9,480

310,858

8,684,595

646,543

35,479

9,366,617

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نمودار (1): سهم عملیاتی بندر نوشهر از کل عملیات بنادر شمالی کشور (1388-1377)

 

لازم به ذکر است که بندر امیرآباد از سال 1380 و بندر فریدون‌کنار از سال 1387 فعالیت خود را آغاز نموده­اند. این موضوع در کاهش سهم عملیاتی بندر نوشهر از کل عملیات بنادر شمالی کشور بی‌تأثیر نبوده است.

پیش­بینی عملیات ترمینال دوم:

بر اساس دستورالعمل­های سازمان بنادر و دریانوردی، کشتی­های وارده به بنادر کشور بر طبق اولویت ورود به لنگرگاه، در اسکله­ها پهلو داده می­شوند و اپراتورهای ترمینال­های مشابه در اولویت­بندی و انتخاب کشتی­های وارده، نقشی ندارند. مگر اینکه با درخواست شرکت کشتیرانی یا صاحب کالا و با موافقت بندر و بر اساس برنامه از پیش تنظیم‌شده، کشتی موردنظر به ترمینال خاصی وارد شود. این شرایط در بندر نوشهر نیز جاری است. بنابراین با ایجاد ترمینال جدید، امکان استفاده از اسکله­های تجهیزشدة جدید نیز برای همه کشتی­های ورودی میسر خواهد شد. طبیعی است که از یک طرف کشتیرانی­ها به‌منظور به حداقل رساندن زمان انتظار نوبت، آمادگی خود را برای پهلوگیری به اولین اسکله خالی که شرایط لازم را دارا باشد، اعلام می‌کنند. از طرف دیگر به‌منظور ایجاد رقابت بین ترمینال اپراتورهای بندر نوشهر، با هدف افزایش کیفیت و کاهش قیمت تمام‌شده خدمات، حق انتخاب ترمینال به صاحبان کالا و شرکت­های کشتیرانی برای دریافت خدمات مطلوب­تر، اعطا می‌شود. به همین دلیل تخصیص بخشی از حجم عملیات فعلی بندر نوشهر به ترمینال جدید دور از ذهن نخواهد بود.

با توجه به آنچه بیان شد و با در نظر گرفتن عملکرد حدوداً 1.200.000 تن در سال برای بندر نوشهر (مطابق آمارهای نسبی سالیان اخیر)، با هدف و انگیزة به حداقل رساندن زمان انتظار کشتی­ها و همچنین دریافت خدمات رقابتی، در سناریوهای این پژوهش پیش­بینی می­شود، حدود 40 درصد از عملیات فعلی بندر نوشهر، به میزان تقریبی 500.000 تن در سال، بدون در نظر گرفتن رشد عملیاتی سالانه ناشی از توسعه ارتباط تجاری و همچنین جذب کالا به سبب انجام فعالیت­های بازاریابی، به ترمینال جدید انتقال یابد. بنابراین حجم عملیات ترمینال جدید در سناریوهای این پژوهش، حدود 500.000 تن برای سال اول بهره­برداری در نظر گرفته می­شود لذا براساس نرخ­های رشد پیش‌بینی‌شده در سناریوهای مختلف، برای 4 حجم عملیات 800.000 ، 1.200.000 ، 1.600.000  و 2.000.000 تن در سال، تجهیزات تخلیه و بارگیری و نیروی انسانی پیش­بینی می­شود.

گروه­های کالایی:

      با در نظر گرفتن نوع کالاهای وارده به بنادر شمالی ایران، به‌طورکلی مجموعه کالاهای عملیاتی بنادر شمالی را می­توان در سه رویه گمرکی واردات، صادرات و ترانزیت به گروه­های زیر تقسیم کرد: (1) آهن‌آلات، (2) غلات، (3) چوب و تخته، (4) کاغذ و مقوا، (5) کانتینر، (6) متفرقه، (7) کالاهای صادراتی و (8) کالاهای ترانزیتی.

      6 گروه اول مربوط به رویه گمرکی واردات است و به دلیل حجم اندک صادرات و ترانزیت، کل گروه‌های کالایی این دو رویه گمرکی یکجا در نظر گرفته شده است. علی­رغم اینکه حجم کانتینر ورودی به بنادر شمالی ایران محدود و ناچیز است اما به دلیل اهمیت حمل‌ونقل کانتینری و گسترش روزافزون فعالیت­های کانتینری در سطح جهانی، کانتینر به‌عنوان یک گروه کالایی مجزا در این پژوهش لحاظ شده است.

جدول (3): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر (1388-1378)

گروه کالایی

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم   از کل عملیات

82/59

31/8

70/7

65/13

54/0

14/5

16/95

73/4

11/0

100

 

با توجه به اینکه در حال حاضر قرارداد ساخت سیلوی غلات به ظرفیت 50.000 تن و گردش سالانه حداقل 360.000 تن در سال، با یکی از پیمانکاران منعقد شده، قابل پیش‌بینی است پس از این، کل غلات وارده به بندر نوشهر در سیلوها تخلیه شود. بنابراین در این پژوهش غلات از فعالیت عملیاتی ترمینال‌های اول و دوم بندر خارج می­شود.

 

جدول (4): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر بدون غلات (1388-1378)

گروه کالایی

آهن‌آلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم از کل عملیات

07/65

61/8

98/14

57/0

51/5

74/94

14/5

12/0

100

 

3- تجزیه و تحلیل داده‌ها

3-1- سناریوها

ارزیابی اقتصادی ترمینال دوم با استفاده از داده­های پژوهش و متغیرهای قابل پیش­بینی و غیرقابل‌پیش‌بینی از طریق سناریوهای مختلف صورت می‌پذیرد. بنابراین، برای اینکه از کثرت حالت­ها و سناریوهای مختلف جلوگیری شود به‌صورت پیش‌فرض پاره­ای از متغیرها، ثابت در نظر گرفته  شده است.

 

جدول (5): فرضهای ثابت پژوهش

ردیف

عنوان متغیر

میزان متغیر

1

عملکرد   سال پایه

500.000   تن*

2

دوره   پروژه (شامل دوره ساخت‌وساز و بهره­برداری)

2   + 18 = 20 سال

3

نرخ   بازده مورد انتظار

20   %

4

اجاره   ثابت (مترمربع ماهانه)

5000   ریال

5

اجاره   متغیر (سهم درآمدی مالک)

25   %

6

هزینه   سربار و پیش‌بینی‌نشده

3   % سرمایه‌گذاری ثابت اولیه

7

نرخ   افزایش تعرفه­های عملیاتی

10%

8

آغاز   پروژه

1/1/1390

 

 

لازم به ذکر است که در عملیات بندری عموماً تجهیزات با ظرفیتی کمتر از 70 درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند. به‌طوری‌که در بندر نوشهر با توجه به سوابق عملیاتی موجود، در صورت تخصیص تجهیزات مناسب به هر اسکله، می­توان سالانه حداقل 800.000 تن از هر اسکله بهره­برداری نمود. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این پژوهش در شرایط تقریباً ایدئال انتخاب شده­اند و امکان پاسخگویی به ظرفیت­های عملیاتی بالاتر از ظرفیت­های توسعه­ای تعریف‌شده را دارند. بنابراین درصورتی‌که در سال­های پایانی قرارداد براساس سناریوها و ظرفیت­های توسعه­ای پیش­بینی‌شده در این پژوهش، نیاز به ورود تجهیزات جدید به ترمینال باشد، می­توان با بهبود کارایی تجهیزات موجود، سال­های پایانی قرارداد را نیز پوشش داد.

در این پژوهش به‌صورت پیش­فرض در چهار سال پایانی قرارداد، ورود تجهیزات جدید تخلیه و بارگیری به ترمینال جدید غیرضروری تلقی شده و امکان ادامه فعالیت ترمینال در ظرفیت توسعه­ای جدید با همان تجهیزات ظرفیت پیشین امکان­پذیر است.

با ثابت نگه­داشتن فرض­های جدول فوق، در 6 سناریو با تغییر در نرخ رشد عملیات پیش‌بینی‌شده در طول پروژه، اقتصادی بودن سرمایه­گذاری مورد ارزیابی قرارگرفته و شاخص­های دورة بازگشت سرمایه، ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی استخراج می­گردد.

سناریوی اول:

        در این سناریو نرخ رشد عملیات بندر نوشهر معادل نرخ رشد حجم عملیاتی پیش‌بینی‌شده در طرح جامع بنادر بازرگانی کشور در نظر گرفته می­شود. طرح جامع بنادر بازرگانی کشور به‌طور مشترک توسط شرکت­های طرح نواندیشان کشور ایران و HPC آلمان انجام شده است. بر اساس پیش­بینی­های طرح جامع بنادر بازرگانی کشور، سهم بندر نوشهر از عملیات تخلیه و بارگیری بنادر شمالی کشور تا سال 1394 به شرح جدول (6) برآورد شده است.

 

جدول (6): پیش‌بینی عملکرد بندر نوشهر براساس گزارش طرح جامع بنادر بازرگانی کشور

گزارش نهایی   طرح جامع بنادر بازرگانی کشور (بندر نوشهر) تهیه‌شده توسط شرکت‌های مشاور HPC و TNA

سال

کالا

غلات

محصولات فلزی

(آهن‌آلات)

کانتینر

سایر کالا   (چوب، کاغذ و متفرقه)

جمع

مجموع کالاهای   غیرنفتی

نفت

 

واحد

تن

تن

تن

تن

تن

تن

تن

1391

واردات

155,411

774,867

16,492

362,350

1,309,120

2,295,839

445,000

صادرت

-

-

34,167

66,870

101,037

ترانزیت

420,897

-

385,683

79,102

885,682

مجموع

576,308

774,867

436,342

508,322

2,295,839

1394

واردات

195,258

839,440

22,221

392,860

1,449,779

2,609,024

470,000

صادرت

-

-

46,030

72,443

118,473

ترانزیت

505,078

-

440,772

94,922

1,040,772

مجموع

700,336

839,440

509,023

560,225

2.609.024

 

بر اساس اطلاعات و پیش­بینی مشاور، نرخ رشد عملیات بندر نوشهر از سال 1388 تا 1394 به‌طور تقریبی برای آهن‌آلات 82/2%، چوب، کاغذ و متفرقه 85/2% ، کانتینر 84/12% ، صادرات 98/5% و ترانزیت 08/6% است. بر همین اساس میانگین سهم گروه­های کالایی مختلف برای سال­های 91 تا 94 به شرح جدول (7 ) برابر با 30/5 خواهد بود. همان­گونه که مشاهده می­شود در برآوردهای مشاور چوب و تخته، کاغذ و مقوا و کالاهای متفرقه در یک گروه تجمیع شده است لذا به‌منظور برآورد درآمد این سناریو به‌مانند سایر سناریوهای پژوهش سهم این 3 گروه­ کالایی به‌صورت یکسان تفکیک می­شود.

جدول ( 7 ): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر براساس پیش‌بینی مشاور (1388-1394)

گروه کالایی

آهن‌آلات

کانتینر

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم از کل عملیات

53/44

06/1

94/6

94/6

94/6

41/66

04/6

55/27

100

 

در این سناریو نرخ­های رشد گروه­های کالایی مختلف براساس سهم هر گروه از کل کالاها برای دوره 20 ساله پروژه در نظر گرفته می­شود.

سناریو دوم:

       در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 2% پیش­بینی شده است.

سناریو سوم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 4% پیش­بینی شده است.

سناریو چهارم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 6% پیش­بینی شده است.

سناریو پنجم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 8 درصد پیش­بینی شده است.

سناریو ششم:

در این سناریو فرض شده است سرمایه­گذار علاوه بر دریافت سهم 500.000 تنی از عملیات جاری بندر نوشهر (با درآمد مشخص حاصل از تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی)، از سال اول بهره‌برداری از طریق بازاریابی و با اعطای تخفیف 25% از سهم درآمدی خود، حداقل 300.000 تن کالای جدید از سایر بنادر شمالی جذب می‌کند. در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 5% پیش­بینی شده است.

2-3- هزینه­های پروژه:

هزینه­های پروژه شامل دو بخش سرمایه­گذاری اولیه و هزینه­های جاری است:

سرمایه­گذاری اولیه:

سرمایه­گذاری اولیه شامل خرید تجهیزات تخلیه و بارگیری، احداث تأسیسات و انبارها و ملزومات اداری است که در پروژه­های بندری زمین به‌صورت اجاره در اختیار متقاضیان سرمایه­گذاری قرار می­گیرد. بنابراین در این پژوهش هزینه خرید زمین به‌عنوان سرمایه­گذاری اولیه وجود نخواهد داشت.

تجهیزات تخلیه و بارگیری:

      با توجه به تنوع و ابعاد مختلف بسته­بندی کالاهای وارده به ترمینال­های «کالاهای عمومی»[1]، تجهیزات موردنیاز این‌گونه ترمینال­ها برخلاف ترمینال­های کانتینری به‌صورت دقیق قابل پیش­بینی نیست. ازاین‌رو در هر بندر با در نظر گرفتن ابعاد و اوزان کالاهای متنوع وارده، تجهیزات موردنیاز ترمینال به‌طور تقریبی پیش­بینی می­گردد. به همین دلیل بر اساس نوع کالاهای وارده به بنادر شمالی ایران و با مطالعه تجارب پیشین ترمینال اپراتورهای فعال در این بنادر و همچنین اخذ نظر کارشناسان صاحب­نظر بنادر، تجهیزات مختلف برای ترمینال موردنظر این پژوهش پیش­بینی شده است.

 

جدول ( 8 ): تجهیزات پیش‌بینی‌شده با توجه به ظرفیت‌های مختلف ترمینال

ظرفیت (تن)

ظرفیت­های مختلف

جمع

قیمت هر دستگاه

(میلیون ریال)

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

جرثقیل   ساحلی 80 تن

3

1

1

1

6

34.500

جرثقیل   محوطه‌ای 65 تن

2

0

1

0

3

7.500

جرثقیل   محوطه‌ای 55 تن

1

1

0

1

3

6.500

جرثقیل   محوطه‌ای 50 تن

2

0

1

0

3

5.500

جرثقیل   محوطه‌ای 35 تن

1

1

0

1

3

4.500

لیفتراک   25 تن

0

0

1

0

1

2.500

لیفتراک   20 تن

1

0

1

1

3

2.200

لیفتراک   15 تن

1

1

0

1

3

1.800

لیفتراک   7 تن

2

0

1

0

3

600

لیفتراک   5 تن

1

0

1

0

2

500

لیفتراک   کاغذ گیر 4 تن

2

0

1

0

3

500

لیفتراک   بغل‌گیر 3 تن

2

0

1

0

3

400

لیفتراک   کانتینررو 3 تن

1

0

1

0

2

400

ریچ   استاکر 45 تن

0

1

0

0

1

5.000

کشنده

11

3

3

3

11

1.100

کفی   12متری 65 تن

10

2

2

2

10

360

کفی   9 متری 30 تن

5

2

2

2

5

280

کفی   6 متری 20 تن

5

2

2

2

5

200

 

در ترمینال مورد‌بررسی53700 مترمربع به کاربری انبار روباز، 16800 مترمربع به کاربری انبار سرپوشیده و مابقی به مساحت تقریبی 37000 مترمربع به راه­های دسترسی و کانال­های تأسیسات اختصاص دارد. کل مساحت قابل‌واگذاری جهت ترمینال دوم شامل انبارهای روباز و سرپوشیده و راه­های دسترسی جمعاً به مساحت 107.500 مترمربع است .

هزینه احداث تأسیسات، انبارها:

ساختمان اداری: جهت ترمینال ساختمانی دوطبقه به مساحت 300 مترمربع پیش بینی شده است. قیمت تقریبی ساختمان اداری با شرایط فوق 3.500.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

انبار روباز: باقابلیت امکان برگزاری 5 تن بر مترمربع با مشخصات فنی به این شرح می‌باشد: ضخامت بتن مگ، 5 سانتی‌متر؛ ضخامت بتن مسلح، 20 سانتی‌متر به همراه شبکه توری میله‌گرد 12 با فواصل 15 سانتی‌متر. قیمت تقریبی انبار روباز با شرایط فوق 600.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

انبار سرپوشیده: باقابلیت امکان برگزاری 3 تن بر مترمربع با مشخصات فنی به این شرح می‌باشد: ارتفاع فونداسیون، 1 متر؛  عرض دهانه انبار، 30 متر؛ طول انبار، 140 متر؛ ارتفاع، اضلاع 8 متر؛ و تاج 12 متر. قیمت تقریبی انبار سرپوشیده با شرایط فوق 1.700.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده:

      با توجه به این­که در طرح­های سرمایه­گذاری­ همواره درصدی نیز به‌عنوان هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده لحاظ می­گردد ازاین‌رو ضمن بررسی طرح­های سرمایه­گذاری ارائه‌شده به بندر نوشهر، در این پژوهش 3% سرمایه­گذاری اولیه به‌عنوان هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده در نظر گرفته شده است.

 

جدول (9 ): هزینه اولیه پیش‌بینی‌شده برای طرح ترمینال اپراتور دوم نوشهر

ردیف

شرح سرمایه‌گذاری

اجزای سرمایه­گذاری

هزینه کل در فاز اول (دوره ساخت‌وساز)

مدت موردانتظار

ترتیب اجرا

1

تأسیسات   و انبارها

ساختمان   اداری، انبارهای روباز و سرپوشیده

61.830   میلیون ریال

24   ماه

1

2

تجهیزات   تخلیه و بارگیری

جرثقیل­ها،   لیفتراک­ها،ریچ‌استاکر، کشنده­ها و کفی­ها

166.500   میلیون ریال

12   ماه

2

3

هزینه­های   سربار و پیش‌بینی‌نشده

3   درصد هزینه سرمایه‌گذاری اولیه تجهیزات و تأسیسات

9/6849   میلیون ریال

24   ماه

3

جمع   کل هزینه­های سرمایه­گذاری اولیه

9/235.179   میلیون ریال

 

هزینه­های جاری:

پرسنل موردنیاز:

پرسنل موردنیاز عملیاتی به سه گروه تقسیم می­شوند: (1) تیم تخلیه یا بارگیری کشتی (2) تیم تخلیه در انبار (3) تیم بارگیری به وسایل نقلیه (کامیون­ها) هر تیم تخلیه از کشتی در پیش‌کرانه شامل 1 نفر جرثقیل، 1 نفر بار شمار، 1 نفر راهنمای تخلیه، 2 نفر کارگر داخل خن کشتی، 2 نفر کارگر روی کشنده و 3 نفر راننده کفی (کشنده) است که به ازای هر کشتی دو گروه از ترکیب فوق موردنیاز است. با توجه به فعالیت به‌طور معمول 2 جرثقیل بر روی هر کشتی معمولاً از 3 تیم تخلیه در پس‌کرانه (انبارهای بندر) استفاده می­شود. هر تیم تخلیه در انبار شامل 1 نفر جرثقیل، 1 نفر صفاف، 3 نفر کارگر است. با عنایت به آنچه بیان شد، در صورت فعالیت دو تیم تخلیه در هر اسکله و 3 تیم تخلیه در پس‌کرانه، تعداد نیروهای عملیاتی برای هر کشتی شامل 5 نفر راننده جرثقیل، 17 نفر کارگر ساده، 6 نفر راننده کشنده، 2 نفر راهنمای تخلیه بر اسکله، 2 نفر بار شمار و 3 نفر صفاف می‌باشد. هر تیم بارگیری به وسایل نقلیه شامل 1 نفر راننده جرثقیل یا لیفتراک (بسته به نوع کالا )، 1 نفر بار شمار و 3 نفر کارگر است.

      برای خروج بار از بندر تیم­های بارگیری با توجه به اعلام نیاز صاحبان کالا برای خروج کالاهایشان از بندر، فعالیت می­نمایند. در حال حاضر در هر شیفت بین 2 تا 5 تیم بارگیری هم‌زمان در ترمینال یک بندر فعالیت می­کنند. این تعداد تیم بارگیری برای ترمینال دوم نیز پیش­بینی شده است. تعداد شیفت کاری در ترمینال دوم همانند ترمینال اول، دو شیفت در نظر گرفته شده است.

جدول (10): حداقل پرسنل موردنیاز به ازای گروههای کاری در ظرفیتهای مختلف در هر شیفت

نوع تیم عملیاتی

راننده جرثقیل

راهنمای تخلیه

بار شمار

کارگر

صفاف

راننده کشنده

تعداد گروه‌های   کارگری موردنیاز در ظرفیت‌های مختلف

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

تیم تخلیه اسکله

1

1

1

4

0

3

3

4

5

6

تیم تخلیه پشت   خط

1

0

0

3

1

0

6

7

8

9

تیم بارگیری

1

0

1

3

0

0

2

3

4

5

 

      تعداد پرسنل اداری، فنی و عملیاتی موردنیاز در این پروژه با توجه به شرایط مشابه ترمینال موجود بندر نوشهر و براساس حداقل پرسنل استاندارد برای ظرفیت­های مختلف عملیاتی پیش­بینی گردیده است. بدیهی است تأمین بخش عمده­ای از پرسنل موردنیاز برای آغاز کار ترمینال با حداقل ظرفیت عملیاتی الزامی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (11): کل پرسنل موردنیاز ترمینال در ظرفیتهای مختلف

پرسنل بندر

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

جمع

نرخ   دستمزد

هر   نفر (ماهانه)

مدیر

1

0

0

0

1

20,000,000

معاون   اداری و مالی

1

0

0

0

1

14,000,000

معاون   عملیات

1

0

0

0

1

14,000,000

مسئول   دفتر

2

0

0

0

2

6,000,000

حسابدار

3

0

0

0

3

6,000,000

کارمند   اداری

6

0

0

0

6

6,000,000

مسئول   سیستم کیفیت

1

0

0

0

1

75,000,000

تکنسین   بهداشت و ایمنی

1

0

0

0

1

65,000,000

مسئول  HSE

1

0

0

0

1

75,000,000

نظافتچی

2

0

0

0

2

5,000,000

مسئول برنامه‌ریزی و عملیات

2

0

0

0

2

10,000,000

مسئول   اسکله

4

0

0

0

4

10,000,000

مسئول   تجهیزات

2

0

0

0

2

8,000,000

مسئول   تعمیرگاه

2

0

0

0

2

10,000,000

انباردار   ملزومات و قطعات

2

0

0

0

2

9,000,000

مهندس   مکانیک

1

1

0

0

2

8,000,000

مهندس   الکترونیک

1

1

0

0

2

8,000,000

مسئول   PM, CM, EM

2

0

0

0

2

7,000,000

استادکار هیدرولیک و پنوماتیک

1

1

0

0

2

10,000,000

کاردان   مکانیک

1

1

0

0

2

6,500,000

کاردان   الکترونیک

1

1

0

0

2

6,500,000

مکانیک   تعمیرگاه

3

1

1

0

5

6,500,000

کمک   مکانیک

3

1

1

0

5

5,500,000

آپارات

1

1

 

 

2

6,000,000

تراشکار

1

0

0

0

1

7,000,000

سرویس‌کار

1

1

1

0

3

6,000,000

استادکار آهنگری و جوشکاری

1

1

0

0

2

7,000,000

برق‌کار   کارگاهی

1

0

0

0

1

5,500,000

انباردار  کالاهای تجاری

1

0

0

0

1

10,000,000

کمک   انباردار

2

0

0

0

2

8,000,000

راهنمای   تخلیه

6

2

2

2

12

6,000,000

بار   شمار

10

4

4

4

22

6,500,000

صفاف

12

2

2

2

18

6,500,000

راننده   جرثقیل یا لیفتراک

22

6

6

6

40

8,000,000

راننده   کشنده

18

6

6

6

36

7,000,000

کارگر   عملیاتی

72

20

20

20

132

6,000,000

بیجک   نویس

2

0

0

0

2

7,000,000

جمع   پرسنل

194

50

43

40

327

 

 

 

هزینه­های تعمیر و نگهداری:

      با بررسی گزارش‌های PM و EM تعدادی از تجهیزات مشابه در ترمینال فعلی بندر نوشهر و با در نظر گرفتن استهلاک 20 ساله برای تجهیزات ترمینال مفروض، هزینه­های تعمیر و نگهداری تجهیزات به‌صورت ضریبی از قیمت روز تجهیزات، مطابق جدول (12) است.

جدول(12): هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات

دورة 5 ساله بهره‌برداری

سال 1 تا 5

سال 6 تا 10

سال 11 تا 15

سال 16 تا 18

ضریب   تعمیرات

3   %

4   %

5   %

7%

 

هزینه­های مربوط به سوخت، انرژی و ارتباطات:

      براساس تجارب عملیاتی ترمینال فعلی بندر نوشهر و بررسی دستورالعمل بهره­برداری تعدادی از تجهیزات استراتژیک، هزینه سوخت تجهیزات پیش‌بینی‌شده برای ظرفیت­های مختلف مطابق جدول (13) برآورد می­شود.

جدول (13): هزینه سوخت تجهیزات

ظرفیت

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

میزان سوخت ماهانه

35.000   لیتر

50.000   لیتر

65.000   لیتر

80.000   لیتر

میزان سوخت سالانه

420,000

600,000

780,000

960,000

قیمت سوخت سالانه

1,512,000,000

2,160,000,000

2,808,000,000

3,456,000,000

توضیح: قیمت سوخت گازوئیل با کرایه حمل به ازای هر لیتر 3600 ریال است .

     

همچنین هزینه برق، گاز، آب و تلفن ترمینال جدید در شرایطی تقریباً مشابه ترمینال فعلی بندر نوشهر به­صورت جدول (14) پیش­بینی می­گردد.

جدول (14): هزینه انرژی و ارتباطات

نوع   هزینه

مبلغ   تقریبی هزینه ماهانه (ریال)

ملاحظات

برق

80.000.000

جهت   روشنایی محوطه­ها و انبارها

گاز

25.000.000

جهت   گرمایش ساختمان اداری

آب

12.000.000

جهت   مصرف شرب و شستشو

تلفن  

3.000.000

جهت   ارتباطات مخابراتی و اینترنتی و سرویس خطوط داخلی

جمع   هزینه (ماهانه)

120.000.000

 

 

 هزینه­های مربوط به‌حق امتیاز مالکیت:

          هزینه­های مربوط به‌حق امتیاز مالکیت شامل دو بخش است. بخش اول هزینه اجاره ثابت اراضی در اختیار سرمایه­گذار است که در این پروژه شامل مساحت کل اراضی انبارهای روباز و سرپوشیده و راه­های دسترسی اختصاصی است. بخش دوم که از آن به­­عنوان اجاره متغیر یاد می­شود، درواقع سهم درآمدی مالک (بندر نوشهر) از خن‌کاری، باربری و انبارداری است.

به‌طور معمول در قرارداد­های سرمایه­گذاری جاری سازمان بنادر در شمال کشور، اجاره ثابتی بین 1.000 تا 10.000 ریال به ازای هر مترمربع از سرمایه‌گذاران اخذ می­گردد. همچنین سهم درآمدی موجر از درآمدهای طرح­های سرمایه­گذاری مشابه در بنادر (اجارة متغیر) بین 15 تا 50% براساس تعرفه‌های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی است. ارقام اجارة ثابت و ضرایب اجارة متغیر به میزانی تعیین می­گردد که توجیه­پذیری طرح مخدوش نگردد. با عنایت به آنچه گفته شد، به‌صورت پیش­فرض در سناریو­های این پژوهش، اجارة ثابت پروژه 5.000 ریال و اجارة متغیر آن 25% لحاظ می­شود.

هزینه­های اداری، نظافت و نگهداری تأسیسات:

در این پروژه به‌منظور انجام خدمات اداری ترمینال، نظافت و تعمیر و نگهداری تأسیسات به‌طور متوسط ماهانه 100.000.000 ریال در نظر گرفته می­شود. این رقم حاصل بررسی هزینه­های مرتبط در ترمینال اول است.

3-3 منابع درآمدی

همان‌گونه که پیش‌تر گفته شد منابع درآمدی ترمینال­های بندری کالاهای عمومی در ایران به سه دسته اصلی خن‌کاری، باربری و انبارداری تقسیم می‌شود که تعرفه­های مربوطه هرساله پس از تصویب در هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی به بنادر ابلاغ می­شود. ترمینال اپراتورها حق ندارند وجوهی بیشتر از تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی، از صاحبان کالا اخذ کنند. لذا منابع درآمدی این پژوهش تعرفه­های مصوب سال 1390 با شرایط ذیل است.

طبق بررسی­های به‌عمل‌آمده به‌غیر از آهن­آلات و چوب و تخته 80% کالاهای متفرقه، 70% کالاهای صادراتی و 60% کالاهای ترانزیتی در محوطه نگهداری می­شوند.

به دلیل فقدان آمار قابل استناد از مدت‌زمان ماندگاری کالاهای مختلف در بندر نوشهر، صورت پیش‌فرض مدت‌زمان ماندگاری کالاهای مختلف در ترمینال موردنظر برای محاسبه درآمدهای انبارداری، به شرح جدول (15) در نظر گرفته می­شود.

جدول (15): مدت‌زمان ماندگاری کل کالاها و کانتینرهای وارده به ترمینال

 

انبارداری

کالاهای عمومی

 

1   – 10 روز

11   – 20 روز

21   – 30 روز

31   – 40 روز

41   – 50 روز

<   50 روز

متوسط ماندگاری

5   روز

15   روز

25   روز

35   روز

45   روز

65   روز

سهم کالاها در ماندگاری

10%

20%

20   %

20   %

20   %

10   %

کانتینر

 

1   – 10 روز

11   – 30 روز

31   – 60 روز

61   – 90 روز

>   90 روز

متوسط ماندگاری

5   روز

20   روز

45   روز

75   روز

95   روز

سهم کالاها در ماندگاری

20   %

20   %

20   %

20   %

20   %

 

4-3 بررسی نرخ افزایش قیمت­ها

      کلیه پروژه­های سرمایه­گذاری که مشمول زمان می­شوند دستخوش تغییرات قیمت­ها در بخش هزینه­ها و درآمدها خواهند بود. حذف یارانه­های دولتی و آزادسازی قیمت­ها علی­الخصوص در بخش انرژی از یک‌سو و عدم دسترسی به آمارهای سری زمانی مربوط به شاخص تورم، در پایگاه داده­های بانک مرکزی و مرکز آمار ایران از سوی دیگر پیش­بینی افزایش قیمت­ها را در این پروژه سرمایه­گذاری با مشکل مواجه ساخته است. بااین‌وجود به‌منظور واقعی­تر شدن پیش­بینی­ها مطابق جدول (16) نرخ تورم در بخش­های مختلف این پروژه لحاظ شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (16): نرخ افزایش قیمتها در این پژوهش

عنوان

نرخ تورم سالانه

توضیحات

هزینه­   احداث تأسیسات و انبارهای سرپوشیده و روباز

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   خرید تجهیزات و تخلیه و بارگیری

6/5   %

حاصل   تلفیق نرخ افزایش قیمت ارز (یورو) از سال 1384 تا 1390 به میزان 4 %که از سایت بانک   مرکزی استخراج شده است و متوسط نرخ تورم (آلمان، ایتالیا، ژاپن و چین)[2] به   میزان 6/1 % که از سایت بانک جهانی اخذ شده است.

هزینه­های   سربار و پیش‌بینی‌نشده

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   تعمیر و نگهداری تجهیزات تخلیه و بارگیری

6/5   %

همانند   هزینه خرید تجهیزات

هزینه   حقوق و دستمزد پرسنل

10   %

مطابق   نرخ افزایش دستمزد دولت در سال 90 که تأثیرگذارترین هزینه جاری پروژه است

هزینه   سوخت

2/10   %

حاصل   تلفیق نرخ افزایش قیمت ارز (دلار) از سال 1384 تا 1390 به میزان 6/2% که از سایت   بانک مرکزی استخراج‌شده است و نرخ تورم انرژی OECD  به میزان 6/7% که از سایت مربوطه اخذ شده   است.

هزینه   آب،  برق، گاز و تلفن

10%

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه­های   اداری و نگهداری تأسیسات

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   حق امتیاز و مالکیت

10   %

اجاره   ثابت همانند تعرفه­های سازمانی سالانه 10% افزایش می­یابد. اجاره متغیر نیز تابعی   از تعرفه­های مصوب سالانه است.

قیمت   خدمات

10%

تعرفه­های   سازمان بنادر و دریانوردی به‌طورمعمول سالانه 10 % افزایش می­یابد. در قراردادهای   سرمایه­گذاری اخیر سازمان بنادر نیز قید شده است که در صورت افزایش بیش از 10%  تعرفه­ها، فقط 10% افزایش درآمد به سرمایه­گذار   تعلق یافته و مابقی درصد افزایش به سازمان بنادر تعلق خواهد داشت.

 

4- نتیجه‌گیری

نتیجه سناریو اول:

جدول (17): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی اول

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

15

بعد   از سال بیستم

--

--

 

با توجه به نرخ رشدهای پیش‌بینی‌شده در این سناریو، در سال پانزدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال پانزدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش‌بینی‌شده و از سال شانزدهم به بعد براساس ظرفیت 1.200.000 تن در سال توسعه خواهد یافت. با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی اول توسط نرم‌افزار کامفار به شرح (18) است.

 

جدول (18): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی اول توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

46/13

دوره بازگشت سرمایه عادی

سال

40/11  سال

NPV

ریال

90.214.499.976 -

دوره بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد پیش‌بینی‌شده توسط شرکت مشاور HPC، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره بیست ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو دوم:

جدول (19): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی دوم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

بعد   از سال بیستم

--

--

--

     

با توجه به اینکه با نرخ رشد 2% در مدت 20 ساله قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال نمی­رسد لذا تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز این ترمینال فقط تا ظرفیت 800.000 تن در سال پیش­بینی می­شود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی دوم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (20) است.

جدول (20): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی دوم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

79/14

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

50/10  سال

NPV

ریال

69.188.366.079   -

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 2%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو سوم:

جدول ( 21) : ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی سوم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

15

بعد   از سال بیستم

--

--

 

بر اساس نرخ رشد 4 %، در سال پانزدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال پانزدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش بینی شده و از سال شانزدهم به بعد براساس ظرفیت 1.200.000 تن در سال توسعه خواهد یافت. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی سوم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح زیر است.

جدول (22): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی سوم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

88/17

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

62/9  سال

NPV

ریال

31.895.007.157   -

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 4%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو چهارم:

 

 

جدول (23): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی چهارم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

12

18

بعد   از سال بیستم

--

 

بر اساس نرخ رشد 6%، در سال دوازدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن و در سال هجدهم به 1.200.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال دوازدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش­بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 1.200.000 تن در دو سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی فقط یک‌بار در سال سیزدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز دو سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی چهارم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (24) است.

جدول(24): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی چهارم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

98/20

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

02/9 

NPV

ریال

17.173.607.114

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

90/18 

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 6%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

نتیجه سناریو پنجم:

جدول (25): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی پنجم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

10

15

18

بعد   از سال بیستم

 

بر اساس نرخ رشد 8%، در سال دهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن، در سال پانزدهم به 1.200.000 تن در سال و در سال هجدهم به 1.600.000 تن خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال دهم برای ظرفیت 800.000 تن، از سال یازدهم تا سال پانزدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن پیش­بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 16.00.000 تن در سه سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی یک‌بار در سال یازدهم قرارداد برای ظرفیت 1.200.000 تن  و یک‌بار دیگر در سال شانزدهم قرارداد برای ظرفیت 1.600.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز سه سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی پنجم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (26) است .

جدول (26): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی پنجم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

45/23

دوره بازگشت سرمایه عادی

سال

52/8

NPV

ریال

68.775.593.267

دوره بازگشت سرمایه متحرک

سال

59/16

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500000 تن در سال و نرخ رشد 8%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

نتیجه سناریو ششم:

جدول(27): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی ششم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

1

12

18

بعد   از سال بیستم

 

بر اساس نرخ رشد 5%، در سال سوم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن، در سال دوازدهم به 1.200.000 تن در سال و در سال هجدهم به 1.600.000 تن خواهد رسید. ازاین‌رو  تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال سوم برای ظرفیت 800.000 تن، از سال چهارم تا سال دوازدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن، از سال سیزدهم تا سال هجدهم برای ظرفیت 1.600.000 تن پیش‌بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 16.00.000 تن در سه سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی یک‌بار در سال چهارم قرارداد برای ظرفیت 1.200.000 تن  و یک‌بار دیگر در سال سیزدهم قرارداد برای ظرفیت 1.600.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز سه سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی ششم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح زیر است.

جدول (28): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی ششم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

53/35

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

06/6 

NPV

ریال

340.976.299.530

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

44/8 

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 800.000 تن در سال و نرخ رشد 5%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

پیشنهادها:

(1) یجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر به‌منظور ایجاد رقابت با ترمینال اول در جهت بالا بردن سطح کیفی خدمات، جذب کالاهای جدید و افزایش اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در بندر نوشهر ضروری به نظر می­رسد، (2) با توجه به اینکه در سه سناریوی این پژوهش، طرح سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر توجیه­پذیر بوده و امکان تعدیل سایر سناریوها از طریق افزایش مدت بهره­برداری از ترمینال، کاهش نرخ اجاره­های ثابت و متغیر و . . . نیز وجود دارد لذا پیشنهاد می­شود این پروژه به سرمایه­گذاران بخش­های بندری معرفی گردد، (3) با توجه به عدم امکان پیش­بینی دقیق رشد حجم عملیات بندری بر اساس آمارهای سنوات گذشته، پیشنهاد می­شود مدیران دولتی حمایت­های لازم را در جهت پوشش ریسک سرمایه­گذاری، در قراردادهای منعقده در نظر بگیرند، (4) تعیین نرخ سود برای تسهیلات اعطایی به سرمایه­گذاران در حداقل نرخ بازده داخلی (IRR)، می‌تواند ضمن توجیه­پذیر نمودن سرمایه­گذاری در سناریوهای مختلف این پژوهش، کاهش ریسک سرمایه­گذاری را برای بخش خصوصی به همراه داشته باشد و (5) فرصت­های سرمایه­گذاری در سطح بنادر کشور استخراج و مطالعات شناخت بازار و ارزیابی اقتصادی در رابطه با این فرصت­ها انجام پذیرد. این امر به معرفی بهتر و مؤثرتر فرصت­های سرمایه­گذاری در بنادر کشور و جذب بیشتر سرمایه­گذاران داخلی و خارجی کمک می‌کند.

1ـ مقدمه

بنادر  از مهم‌ترین مراکز اقتصادی ، صنعتی، رشد و شکوفایی هر کشوری می‌باشد. عملکرد بنادر در الگوی توسعه­ای هر کشور واقعیتی انکارناپذیر است (یوسفی، 1385). از همین رو سرمایه­گذاری در زیرساخت­ها و روساخت­های بنادر به‌منظور استفاده از پتانسیل­های بالقوه کشور می‌تواند ضمن ایجاد اشتغال و تحرک اقتصاد منطقه­ای، بر توسعه اقتصاد ملی نیز تأثیرگذار باشد (حسن‌زاده محمدی، 1390، 307). سودآوری صنعت حمل‌ونقل دریایی، سرمایه‌گذاران مختلف را بر آن داشت تا به‌صورت جدی در بخش حمل‌ونقل دریایی سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری شامل بخش­های کشتیرانی، ترمینال­های بندری، ارائه خدمات جانبی به فعالان بندری و دریایی، انجام فعالیت­های ارزش‌افزوده در کنار بنادر و ... است. در ایران نیز از دهه 70 خصوص‌سازی بنادر و ورود سرمایه‌گذاران مختلف به این بخش شتاب چشمگیری یافت. سازمان بنادر و دریانوردی نیز در راستای سیاست­های توسعه­ای خود و جهت  تبدیل بنادر ایران از بنادر نسل اول که صرفاً فعالیت­های تخلیه و بارگیری انجام می­داد  به بنادر نسل دوم که صنایع تولیدی را در کنار خود می­بینند و بنادر نسل سوم که فعالیت‌های بازرگانی و توزیع کالا را انجام می‌دهند، تسهیلات گسترده­ای را برای سرمایه‌گذاران بخش­های بندری فراهم کرده است.

رقابت بین ترمینال اپراتورهای بندر انزلی در کنار سایر عوامل، رشد چشمگیر آن بندر را طی یک دهه اخیر به همراه داشته است. همین امر سبب شد تا دو بندر نوشهر و امیرآباد نیز درصدد ایجاد ترمینال­ دوم و ورود ترمینال‌اپراتور جدید به این بنادر برآیند. بندر نوشهر با الگوپذیری از تجربه بنادر فریدون‌کنار و انزلی در نظر دارد با سرمایه­گذاری بخش خصوصی، ترمینال دوم را در محدوده سه پست اسکلة احداثی جنوبی و بخشی از اراضی استحصال‌شده از دریا در ضلع شرقی، ایجاد نماید. ازاین‌رو این پژوهش به بررسی سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر و ارزیابی اقتصادی آن می­پردازد.

 

2ـ مواد و روش­

روش جاری به‌منظور ارزیابی اقتصادی ایجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر استفاده از تحلیل­های هزینه و فایده و مدل­های مالی است. بر همین اساس هزینه­ها، درآمدهای حاصل از اجرای این پروژه سرمایه­گذاری استخراج و سود آن محاسبه شد.

                          

     : سود         : درآمد کل          : هزینه کل

توابع درآمد:

 

:  درآمد در سال t   :  نرخ تعرفه خدمات بندری از نوع j در سال t   :  حجم عملیات بندری (تناژ) از نوع j در سال t

 (0,1…..,T) = t

       معمولاً پیش­بینی­هایی که در مورد تقاضای کل برای دریافت خدمات بندری (حجم عملیات بندری) انجام می­شود، بر مبنای سوابق و روند گذشته آنها صورت می­پذیرد. زمانی­که حجم عملیات در سال پایه Q1 و نرخ افزایش سالانه حجم عملیات شناخته‌شده یا قابل پیش­بینی باشد، می­توان حجم عملیات را در سالt  به ترتیب زیر برآورد نمود.

 

  gq = نرخ افزایش سالانه حجم عملیات بندری ترمینال جدید در سال t

  qt= حجم عملیات بندری ترمینال جدید در سال t

      نرخ تعرفه خدمات بندری در ابتدای سال i برای حجم عملیات بندری ترمینال جدید بر مبنای کتابچه تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی است که در تمام بنادر کشور به‌صورت یکسان اعمال می­شود و نرخ رشد یا افزایش سالانه این تعرفه­ها از ابهامات کمتری نسبت به gq و qtبرخوردار است. بااین‌حال تعرفه­های خدمات بندری را نیز می­توان برای سال t بدین­صورت تعریف نمود.

 

 gjp = نرخ افزایش تعرفه خدمات بندری از نوع j در سال  ،   Pjt = نرخ تعرفه­های خدمات بندری

منابع درآمدی ترمینال:

      با توجه به خدمات مختلفی که سازمان بنادر و دریانوردی در بنادر کشور انجام می­دهد در واگذاری امور به بخش خصوصی بر اساس روال فعلی بنادر، سرمایه­گذاران بخش ترمینال­های بندری بر اساس تعرفه­های مصوب سازمان مجاز خواهند بود هزینه سه خدمت از مجموع خدمات بندری شامل هزینه عملیات خن‌کاری، هزینه عملیات باربری، هزینه عملیات انبارداری و نگهداری کالا از صاحبان کالا اخذ شود. در حال حاضر ترمینال اپراتورها ضمن اخذ هزینه­های خن‌کاری، باربری و انبارداری از صاحبان کالا، درصدی از درآمدهای حاصله را بر اساس قراردادهای منعقده با بندر متبوعه، به‌حساب آن بندر واریز می­کند.

      لازم به ذکر است ترمینال اپراتورها به‌منظور جلب رضایت مشتریان تنها می­توانند از سهم درآمدی خود تخفیف اعطا کنند و مجاز به کسر از سهم درآمدی بندر نیستند.

جریان هزینه:

      هزینه­های سرمایه­گذاری و بهره­برداری در ترمینال­های بندری را می­توان به دو دسته تقسیم کرد: (1) هزینه سرمایه­گذاری اولیه (2) هزینه­های جاری.

      سرمایه­گذاری اولیه شامل احداث تأسیسات، انبارهای روباز (محوطه­ای)، سرپوشیده و تجهیزات تخلیه و بارگیری و هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده، است.

      هزینه­های جاری شامل، حقوق و دستمزد کارکنان، انرژی مصرفی، تعمیرات جاری و اساسی تجهیزات و تأسیسات، هزینه­های اداری و هزینه اجاره ثابت و متغیر است.

تابع هدف:

هدف تعیین تابع عملکرد سرمایه­گذاری است که معمولاً در قالب ارزش فعلی خالص و یا نرخ بازده داخلی تعریف می­شود.

ارزش فعل خالص عبارت است از:

 

         ارزش فعلی درآمدها =     

    ارزش فعلی هزینه‌ها = 

r = میانگین موزون نرخ تنزیل      t = چرخه پروژه

درصورتی‌که 0 ‹   سرمایه­گذاری در پروژه دارای توجیه اقتصادی است.

IRR  نرخ تنزیلی است که ارزش فعلی خالص پروژه را به صفر می­رساند. نرخ بازده داخلی را می­توان بر اساس فرمول زیر برآورد کرد:

                             r = IRR               NPV = 0

 

طرح دارای توجیه اقتصادی جهت اجرا است.                     if                       r < IRR                       NPV > 0

طرح فاقد توجیه اقتصادی جهت اجرا است .                     if                         r > IRR                      NPV < 0

خالص ارزش حال طرح برابر با صفر است .                     if                          r = IRR                      NPV = 0

پیش­بینی بازار:

      با توجه به اینکه ترمینال اپراتورهای بندری عموماً در بازار خدمات بندری فعالیت نموده و به‌طور معمول از بازار کالاهای وارداتی، صادراتی و ترانزیتی فاصله‌ دارند و گیرندگان خدمات بندری (صاحبان کالا) نیز  با توجه به نیازهای بازارهای داخل و خارج اقدام به تجارت کالا می‌کنند، ازاین‌رو ترمینال اپراتورها دخل و تصرفی در میزان کالاهای وارده یا صادره ندارند مگر اینکه صاحب کالا شخصاً با اجاره ترمینال، مسئولیت عملیات تخلیه و بارگیری در بندر را نیز برعهده گیرد. نوسانات سال­های اخیر در حجم مبادلات تجاری کشور، به‌خصوص در بنادر حاشیه دریای خزر که در جدول آماری زیر هم مشهود است، پیش‌بینی بازارها و عملیات آتی ترمینال اپراتورهای موضوع این پژوهش را با مشکل مواجه کرده است.

      جدول ذیل عملکرد 12 ساله بندر نوشهر را در رویه­های گمرکی واردات، صادرات و ترانزیت نشان می­دهد. گروه­های کالایی منتخب براساس بیشترین نوع کالاهای وارده تقسیم­بندی شده­اند.

 

جدول (1): آمار عملکرد بندر نوشهر از سال 1377 تا 1388

سال

واردات

مجموع واردات

صادرات

ترانزیت

کل عملیات

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

1377

 147,622

15,660

 6,233

80,837

3,556

68,121

322,029

14,943

381

337,353

1378

 562,709

-

 18,006  

104,305

9,811

41,393

736,224

37,178

-

773,402

1379

 840,601

3,049

 25,955  

159,668

13,519

58,659

1,101,451

39,410

35

1,140,896

1380

 851,436

166,053

 41,020  

149,691

6,307

58,002

1,272,509

45,493

1,507

1,319,509

1381

 806,205

148,643

 66,234  

125,357

4,217

43,437

1,194,093

35,637

2,781

1,232,511

1382

 714,070

64,374

 116,644

171,013

3,869

38,334

1,108,304

47,963

738

1,157,005

1383

 267,563

128,869

 146,361

147,238

5,707

20,097

715,835

46,447

52

762,334

1384

 544,391

62,436

 123,852

136,013

2,251

10,155

879,098

93,443

4,758

977,299

1385

 418,582

45,708

 96,131  

131,073

1,312

70,075

762,881

80,018

1,521

844,420

1386

1,349,945

58,666

 108,166

121,929

1,835

62,954

1,703,495

51,867

627

1,755,989

1387

 707,414

79,173

 106,455

79,289

4,088

17,672

994,091

33,737

758

1,028,586

1388

 626,757

312,298

 96,401  

159,393

1,791

30,998

1,227,638

 27,587

360

1,255,585

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (2): آمار عملکرد کل بنادر شمالی ایران از سال (1388-1377)

سال

واردات

مجموع واردات

صادرات

ترانزیت

کل عملیات

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

1377

683,395

24,192

57,960

97,993

7,891

120,987

992,418

94,505

1,196

1,088,119

1378

1,337,251

-

68,906

127,444

19,090

144,355

1,697,046

135,386

1,017

1,833,449

1379

2,514,910

42,449

94,784

172,047

26,347

192,075

3,042,612

157,820

5,758

3,206,190

1380

3,216,851

228,700

118,930

161,766

13,349

186,074

3,925,670

111,777

48,982

4,086,429

1381

2,973,645

211,078

178,702

141,790

29,759

152,235

3,687,209

125,347

118,957

3,931,513

1382

4,652,018

113,390

259,597

186,618

33,872

223,327

5,468,822

148,289

38,624

5,655,735

1383

4,296,827

188,888

323,949

169,975

32,663

196,992

5,209,294

159,201

31,312

5,399,807

1384

3,430,403

302,072

337,531

144,751

22,788

163,045

4,400,590

207,581

29,200

4,937,371

1385

4,426,457

140,416

295,309

132,628

10,967

216,641

5,222,418

219,372

87,545

5,529,335

1386

4,477,139

166,125

315,661

123,538

10,114

389,036

6,481,613

185,435

84,532

6,751,580

1387

5,296,985

429,096

286,792

81,831

11,600

410,145

6,516,449

137,120

80,428

6,733,997

1388

6,554,374

1.349.344

300,000

160,539

9,480

310,858

8,684,595

646,543

35,479

9,366,617

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نمودار (1): سهم عملیاتی بندر نوشهر از کل عملیات بنادر شمالی کشور (1388-1377)

 

لازم به ذکر است که بندر امیرآباد از سال 1380 و بندر فریدون‌کنار از سال 1387 فعالیت خود را آغاز نموده­اند. این موضوع در کاهش سهم عملیاتی بندر نوشهر از کل عملیات بنادر شمالی کشور بی‌تأثیر نبوده است.

پیش­بینی عملیات ترمینال دوم:

بر اساس دستورالعمل­های سازمان بنادر و دریانوردی، کشتی­های وارده به بنادر کشور بر طبق اولویت ورود به لنگرگاه، در اسکله­ها پهلو داده می­شوند و اپراتورهای ترمینال­های مشابه در اولویت­بندی و انتخاب کشتی­های وارده، نقشی ندارند. مگر اینکه با درخواست شرکت کشتیرانی یا صاحب کالا و با موافقت بندر و بر اساس برنامه از پیش تنظیم‌شده، کشتی موردنظر به ترمینال خاصی وارد شود. این شرایط در بندر نوشهر نیز جاری است. بنابراین با ایجاد ترمینال جدید، امکان استفاده از اسکله­های تجهیزشدة جدید نیز برای همه کشتی­های ورودی میسر خواهد شد. طبیعی است که از یک طرف کشتیرانی­ها به‌منظور به حداقل رساندن زمان انتظار نوبت، آمادگی خود را برای پهلوگیری به اولین اسکله خالی که شرایط لازم را دارا باشد، اعلام می‌کنند. از طرف دیگر به‌منظور ایجاد رقابت بین ترمینال اپراتورهای بندر نوشهر، با هدف افزایش کیفیت و کاهش قیمت تمام‌شده خدمات، حق انتخاب ترمینال به صاحبان کالا و شرکت­های کشتیرانی برای دریافت خدمات مطلوب­تر، اعطا می‌شود. به همین دلیل تخصیص بخشی از حجم عملیات فعلی بندر نوشهر به ترمینال جدید دور از ذهن نخواهد بود.

با توجه به آنچه بیان شد و با در نظر گرفتن عملکرد حدوداً 1.200.000 تن در سال برای بندر نوشهر (مطابق آمارهای نسبی سالیان اخیر)، با هدف و انگیزة به حداقل رساندن زمان انتظار کشتی­ها و همچنین دریافت خدمات رقابتی، در سناریوهای این پژوهش پیش­بینی می­شود، حدود 40 درصد از عملیات فعلی بندر نوشهر، به میزان تقریبی 500.000 تن در سال، بدون در نظر گرفتن رشد عملیاتی سالانه ناشی از توسعه ارتباط تجاری و همچنین جذب کالا به سبب انجام فعالیت­های بازاریابی، به ترمینال جدید انتقال یابد. بنابراین حجم عملیات ترمینال جدید در سناریوهای این پژوهش، حدود 500.000 تن برای سال اول بهره­برداری در نظر گرفته می­شود لذا براساس نرخ­های رشد پیش‌بینی‌شده در سناریوهای مختلف، برای 4 حجم عملیات 800.000 ، 1.200.000 ، 1.600.000  و 2.000.000 تن در سال، تجهیزات تخلیه و بارگیری و نیروی انسانی پیش­بینی می­شود.

گروه­های کالایی:

      با در نظر گرفتن نوع کالاهای وارده به بنادر شمالی ایران، به‌طورکلی مجموعه کالاهای عملیاتی بنادر شمالی را می­توان در سه رویه گمرکی واردات، صادرات و ترانزیت به گروه­های زیر تقسیم کرد: (1) آهن‌آلات، (2) غلات، (3) چوب و تخته، (4) کاغذ و مقوا، (5) کانتینر، (6) متفرقه، (7) کالاهای صادراتی و (8) کالاهای ترانزیتی.

      6 گروه اول مربوط به رویه گمرکی واردات است و به دلیل حجم اندک صادرات و ترانزیت، کل گروه‌های کالایی این دو رویه گمرکی یکجا در نظر گرفته شده است. علی­رغم اینکه حجم کانتینر ورودی به بنادر شمالی ایران محدود و ناچیز است اما به دلیل اهمیت حمل‌ونقل کانتینری و گسترش روزافزون فعالیت­های کانتینری در سطح جهانی، کانتینر به‌عنوان یک گروه کالایی مجزا در این پژوهش لحاظ شده است.

جدول (3): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر (1388-1378)

گروه کالایی

آهن‌آلات

غلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم   از کل عملیات

82/59

31/8

70/7

65/13

54/0

14/5

16/95

73/4

11/0

100

 

با توجه به اینکه در حال حاضر قرارداد ساخت سیلوی غلات به ظرفیت 50.000 تن و گردش سالانه حداقل 360.000 تن در سال، با یکی از پیمانکاران منعقد شده، قابل پیش‌بینی است پس از این، کل غلات وارده به بندر نوشهر در سیلوها تخلیه شود. بنابراین در این پژوهش غلات از فعالیت عملیاتی ترمینال‌های اول و دوم بندر خارج می­شود.

 

جدول (4): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر بدون غلات (1388-1378)

گروه کالایی

آهن‌آلات

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

کانتینر

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم از کل عملیات

07/65

61/8

98/14

57/0

51/5

74/94

14/5

12/0

100

 

3- تجزیه و تحلیل داده‌ها

3-1- سناریوها

ارزیابی اقتصادی ترمینال دوم با استفاده از داده­های پژوهش و متغیرهای قابل پیش­بینی و غیرقابل‌پیش‌بینی از طریق سناریوهای مختلف صورت می‌پذیرد. بنابراین، برای اینکه از کثرت حالت­ها و سناریوهای مختلف جلوگیری شود به‌صورت پیش‌فرض پاره­ای از متغیرها، ثابت در نظر گرفته  شده است.

 

جدول (5): فرضهای ثابت پژوهش

ردیف

عنوان متغیر

میزان متغیر

1

عملکرد   سال پایه

500.000   تن*

2

دوره   پروژه (شامل دوره ساخت‌وساز و بهره­برداری)

2   + 18 = 20 سال

3

نرخ   بازده مورد انتظار

20   %

4

اجاره   ثابت (مترمربع ماهانه)

5000   ریال

5

اجاره   متغیر (سهم درآمدی مالک)

25   %

6

هزینه   سربار و پیش‌بینی‌نشده

3   % سرمایه‌گذاری ثابت اولیه

7

نرخ   افزایش تعرفه­های عملیاتی

10%

8

آغاز   پروژه

1/1/1390

 

 

لازم به ذکر است که در عملیات بندری عموماً تجهیزات با ظرفیتی کمتر از 70 درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند. به‌طوری‌که در بندر نوشهر با توجه به سوابق عملیاتی موجود، در صورت تخصیص تجهیزات مناسب به هر اسکله، می­توان سالانه حداقل 800.000 تن از هر اسکله بهره­برداری نمود. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این پژوهش در شرایط تقریباً ایدئال انتخاب شده­اند و امکان پاسخگویی به ظرفیت­های عملیاتی بالاتر از ظرفیت­های توسعه­ای تعریف‌شده را دارند. بنابراین درصورتی‌که در سال­های پایانی قرارداد براساس سناریوها و ظرفیت­های توسعه­ای پیش­بینی‌شده در این پژوهش، نیاز به ورود تجهیزات جدید به ترمینال باشد، می­توان با بهبود کارایی تجهیزات موجود، سال­های پایانی قرارداد را نیز پوشش داد.

در این پژوهش به‌صورت پیش­فرض در چهار سال پایانی قرارداد، ورود تجهیزات جدید تخلیه و بارگیری به ترمینال جدید غیرضروری تلقی شده و امکان ادامه فعالیت ترمینال در ظرفیت توسعه­ای جدید با همان تجهیزات ظرفیت پیشین امکان­پذیر است.

با ثابت نگه­داشتن فرض­های جدول فوق، در 6 سناریو با تغییر در نرخ رشد عملیات پیش‌بینی‌شده در طول پروژه، اقتصادی بودن سرمایه­گذاری مورد ارزیابی قرارگرفته و شاخص­های دورة بازگشت سرمایه، ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی استخراج می­گردد.

سناریوی اول:

        در این سناریو نرخ رشد عملیات بندر نوشهر معادل نرخ رشد حجم عملیاتی پیش‌بینی‌شده در طرح جامع بنادر بازرگانی کشور در نظر گرفته می­شود. طرح جامع بنادر بازرگانی کشور به‌طور مشترک توسط شرکت­های طرح نواندیشان کشور ایران و HPC آلمان انجام شده است. بر اساس پیش­بینی­های طرح جامع بنادر بازرگانی کشور، سهم بندر نوشهر از عملیات تخلیه و بارگیری بنادر شمالی کشور تا سال 1394 به شرح جدول (6) برآورد شده است.

 

جدول (6): پیش‌بینی عملکرد بندر نوشهر براساس گزارش طرح جامع بنادر بازرگانی کشور

گزارش نهایی   طرح جامع بنادر بازرگانی کشور (بندر نوشهر) تهیه‌شده توسط شرکت‌های مشاور HPC و TNA

سال

کالا

غلات

محصولات فلزی

(آهن‌آلات)

کانتینر

سایر کالا   (چوب، کاغذ و متفرقه)

جمع

مجموع کالاهای   غیرنفتی

نفت

 

واحد

تن

تن

تن

تن

تن

تن

تن

1391

واردات

155,411

774,867

16,492

362,350

1,309,120

2,295,839

445,000

صادرت

-

-

34,167

66,870

101,037

ترانزیت

420,897

-

385,683

79,102

885,682

مجموع

576,308

774,867

436,342

508,322

2,295,839

1394

واردات

195,258

839,440

22,221

392,860

1,449,779

2,609,024

470,000

صادرت

-

-

46,030

72,443

118,473

ترانزیت

505,078

-

440,772

94,922

1,040,772

مجموع

700,336

839,440

509,023

560,225

2.609.024

 

بر اساس اطلاعات و پیش­بینی مشاور، نرخ رشد عملیات بندر نوشهر از سال 1388 تا 1394 به‌طور تقریبی برای آهن‌آلات 82/2%، چوب، کاغذ و متفرقه 85/2% ، کانتینر 84/12% ، صادرات 98/5% و ترانزیت 08/6% است. بر همین اساس میانگین سهم گروه­های کالایی مختلف برای سال­های 91 تا 94 به شرح جدول (7 ) برابر با 30/5 خواهد بود. همان­گونه که مشاهده می­شود در برآوردهای مشاور چوب و تخته، کاغذ و مقوا و کالاهای متفرقه در یک گروه تجمیع شده است لذا به‌منظور برآورد درآمد این سناریو به‌مانند سایر سناریوهای پژوهش سهم این 3 گروه­ کالایی به‌صورت یکسان تفکیک می­شود.

جدول ( 7 ): سهم گروههای کالایی از کل عملیات بندر نوشهر براساس پیش‌بینی مشاور (1388-1394)

گروه کالایی

آهن‌آلات

کانتینر

چوب و تخته

کاغذ و مقوا

متفرقه

مجموع

صادرات

ترانزیت

مجموع

سهم از کل عملیات

53/44

06/1

94/6

94/6

94/6

41/66

04/6

55/27

100

 

در این سناریو نرخ­های رشد گروه­های کالایی مختلف براساس سهم هر گروه از کل کالاها برای دوره 20 ساله پروژه در نظر گرفته می­شود.

سناریو دوم:

       در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 2% پیش­بینی شده است.

سناریو سوم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 4% پیش­بینی شده است.

سناریو چهارم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 6% پیش­بینی شده است.

سناریو پنجم:

در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 8 درصد پیش­بینی شده است.

سناریو ششم:

در این سناریو فرض شده است سرمایه­گذار علاوه بر دریافت سهم 500.000 تنی از عملیات جاری بندر نوشهر (با درآمد مشخص حاصل از تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی)، از سال اول بهره‌برداری از طریق بازاریابی و با اعطای تخفیف 25% از سهم درآمدی خود، حداقل 300.000 تن کالای جدید از سایر بنادر شمالی جذب می‌کند. در این سناریو نرخ رشد عملیاتی بندر نوشهر در طول مدت 20 سال و به‌تبع آن ترمینال دوم بندر نوشهر سالانه 5% پیش­بینی شده است.

2-3- هزینه­های پروژه:

هزینه­های پروژه شامل دو بخش سرمایه­گذاری اولیه و هزینه­های جاری است:

سرمایه­گذاری اولیه:

سرمایه­گذاری اولیه شامل خرید تجهیزات تخلیه و بارگیری، احداث تأسیسات و انبارها و ملزومات اداری است که در پروژه­های بندری زمین به‌صورت اجاره در اختیار متقاضیان سرمایه­گذاری قرار می­گیرد. بنابراین در این پژوهش هزینه خرید زمین به‌عنوان سرمایه­گذاری اولیه وجود نخواهد داشت.

تجهیزات تخلیه و بارگیری:

      با توجه به تنوع و ابعاد مختلف بسته­بندی کالاهای وارده به ترمینال­های «کالاهای عمومی»[1]، تجهیزات موردنیاز این‌گونه ترمینال­ها برخلاف ترمینال­های کانتینری به‌صورت دقیق قابل پیش­بینی نیست. ازاین‌رو در هر بندر با در نظر گرفتن ابعاد و اوزان کالاهای متنوع وارده، تجهیزات موردنیاز ترمینال به‌طور تقریبی پیش­بینی می­گردد. به همین دلیل بر اساس نوع کالاهای وارده به بنادر شمالی ایران و با مطالعه تجارب پیشین ترمینال اپراتورهای فعال در این بنادر و همچنین اخذ نظر کارشناسان صاحب­نظر بنادر، تجهیزات مختلف برای ترمینال موردنظر این پژوهش پیش­بینی شده است.

 

جدول ( 8 ): تجهیزات پیش‌بینی‌شده با توجه به ظرفیت‌های مختلف ترمینال

ظرفیت (تن)

ظرفیت­های مختلف

جمع

قیمت هر دستگاه

(میلیون ریال)

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

جرثقیل   ساحلی 80 تن

3

1

1

1

6

34.500

جرثقیل   محوطه‌ای 65 تن

2

0

1

0

3

7.500

جرثقیل   محوطه‌ای 55 تن

1

1

0

1

3

6.500

جرثقیل   محوطه‌ای 50 تن

2

0

1

0

3

5.500

جرثقیل   محوطه‌ای 35 تن

1

1

0

1

3

4.500

لیفتراک   25 تن

0

0

1

0

1

2.500

لیفتراک   20 تن

1

0

1

1

3

2.200

لیفتراک   15 تن

1

1

0

1

3

1.800

لیفتراک   7 تن

2

0

1

0

3

600

لیفتراک   5 تن

1

0

1

0

2

500

لیفتراک   کاغذ گیر 4 تن

2

0

1

0

3

500

لیفتراک   بغل‌گیر 3 تن

2

0

1

0

3

400

لیفتراک   کانتینررو 3 تن

1

0

1

0

2

400

ریچ   استاکر 45 تن

0

1

0

0

1

5.000

کشنده

11

3

3

3

11

1.100

کفی   12متری 65 تن

10

2

2

2

10

360

کفی   9 متری 30 تن

5

2

2

2

5

280

کفی   6 متری 20 تن

5

2

2

2

5

200

 

در ترمینال مورد‌بررسی53700 مترمربع به کاربری انبار روباز، 16800 مترمربع به کاربری انبار سرپوشیده و مابقی به مساحت تقریبی 37000 مترمربع به راه­های دسترسی و کانال­های تأسیسات اختصاص دارد. کل مساحت قابل‌واگذاری جهت ترمینال دوم شامل انبارهای روباز و سرپوشیده و راه­های دسترسی جمعاً به مساحت 107.500 مترمربع است .

هزینه احداث تأسیسات، انبارها:

ساختمان اداری: جهت ترمینال ساختمانی دوطبقه به مساحت 300 مترمربع پیش بینی شده است. قیمت تقریبی ساختمان اداری با شرایط فوق 3.500.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

انبار روباز: باقابلیت امکان برگزاری 5 تن بر مترمربع با مشخصات فنی به این شرح می‌باشد: ضخامت بتن مگ، 5 سانتی‌متر؛ ضخامت بتن مسلح، 20 سانتی‌متر به همراه شبکه توری میله‌گرد 12 با فواصل 15 سانتی‌متر. قیمت تقریبی انبار روباز با شرایط فوق 600.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

انبار سرپوشیده: باقابلیت امکان برگزاری 3 تن بر مترمربع با مشخصات فنی به این شرح می‌باشد: ارتفاع فونداسیون، 1 متر؛  عرض دهانه انبار، 30 متر؛ طول انبار، 140 متر؛ ارتفاع، اضلاع 8 متر؛ و تاج 12 متر. قیمت تقریبی انبار سرپوشیده با شرایط فوق 1.700.000 ریال به ازای هر مترمربع است.

هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده:

      با توجه به این­که در طرح­های سرمایه­گذاری­ همواره درصدی نیز به‌عنوان هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده لحاظ می­گردد ازاین‌رو ضمن بررسی طرح­های سرمایه­گذاری ارائه‌شده به بندر نوشهر، در این پژوهش 3% سرمایه­گذاری اولیه به‌عنوان هزینه­های سربار و پیش‌بینی‌نشده در نظر گرفته شده است.

 

جدول (9 ): هزینه اولیه پیش‌بینی‌شده برای طرح ترمینال اپراتور دوم نوشهر

ردیف

شرح سرمایه‌گذاری

اجزای سرمایه­گذاری

هزینه کل در فاز اول (دوره ساخت‌وساز)

مدت موردانتظار

ترتیب اجرا

1

تأسیسات   و انبارها

ساختمان   اداری، انبارهای روباز و سرپوشیده

61.830   میلیون ریال

24   ماه

1

2

تجهیزات   تخلیه و بارگیری

جرثقیل­ها،   لیفتراک­ها،ریچ‌استاکر، کشنده­ها و کفی­ها

166.500   میلیون ریال

12   ماه

2

3

هزینه­های   سربار و پیش‌بینی‌نشده

3   درصد هزینه سرمایه‌گذاری اولیه تجهیزات و تأسیسات

9/6849   میلیون ریال

24   ماه

3

جمع   کل هزینه­های سرمایه­گذاری اولیه

9/235.179   میلیون ریال

 

هزینه­های جاری:

پرسنل موردنیاز:

پرسنل موردنیاز عملیاتی به سه گروه تقسیم می­شوند: (1) تیم تخلیه یا بارگیری کشتی (2) تیم تخلیه در انبار (3) تیم بارگیری به وسایل نقلیه (کامیون­ها) هر تیم تخلیه از کشتی در پیش‌کرانه شامل 1 نفر جرثقیل، 1 نفر بار شمار، 1 نفر راهنمای تخلیه، 2 نفر کارگر داخل خن کشتی، 2 نفر کارگر روی کشنده و 3 نفر راننده کفی (کشنده) است که به ازای هر کشتی دو گروه از ترکیب فوق موردنیاز است. با توجه به فعالیت به‌طور معمول 2 جرثقیل بر روی هر کشتی معمولاً از 3 تیم تخلیه در پس‌کرانه (انبارهای بندر) استفاده می­شود. هر تیم تخلیه در انبار شامل 1 نفر جرثقیل، 1 نفر صفاف، 3 نفر کارگر است. با عنایت به آنچه بیان شد، در صورت فعالیت دو تیم تخلیه در هر اسکله و 3 تیم تخلیه در پس‌کرانه، تعداد نیروهای عملیاتی برای هر کشتی شامل 5 نفر راننده جرثقیل، 17 نفر کارگر ساده، 6 نفر راننده کشنده، 2 نفر راهنمای تخلیه بر اسکله، 2 نفر بار شمار و 3 نفر صفاف می‌باشد. هر تیم بارگیری به وسایل نقلیه شامل 1 نفر راننده جرثقیل یا لیفتراک (بسته به نوع کالا )، 1 نفر بار شمار و 3 نفر کارگر است.

      برای خروج بار از بندر تیم­های بارگیری با توجه به اعلام نیاز صاحبان کالا برای خروج کالاهایشان از بندر، فعالیت می­نمایند. در حال حاضر در هر شیفت بین 2 تا 5 تیم بارگیری هم‌زمان در ترمینال یک بندر فعالیت می­کنند. این تعداد تیم بارگیری برای ترمینال دوم نیز پیش­بینی شده است. تعداد شیفت کاری در ترمینال دوم همانند ترمینال اول، دو شیفت در نظر گرفته شده است.

جدول (10): حداقل پرسنل موردنیاز به ازای گروههای کاری در ظرفیتهای مختلف در هر شیفت

نوع تیم عملیاتی

راننده جرثقیل

راهنمای تخلیه

بار شمار

کارگر

صفاف

راننده کشنده

تعداد گروه‌های   کارگری موردنیاز در ظرفیت‌های مختلف

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

تیم تخلیه اسکله

1

1

1

4

0

3

3

4

5

6

تیم تخلیه پشت   خط

1

0

0

3

1

0

6

7

8

9

تیم بارگیری

1

0

1

3

0

0

2

3

4

5

 

      تعداد پرسنل اداری، فنی و عملیاتی موردنیاز در این پروژه با توجه به شرایط مشابه ترمینال موجود بندر نوشهر و براساس حداقل پرسنل استاندارد برای ظرفیت­های مختلف عملیاتی پیش­بینی گردیده است. بدیهی است تأمین بخش عمده­ای از پرسنل موردنیاز برای آغاز کار ترمینال با حداقل ظرفیت عملیاتی الزامی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (11): کل پرسنل موردنیاز ترمینال در ظرفیتهای مختلف

پرسنل بندر

800,000

1,200,000

1,600,000

2,000,000

جمع

نرخ   دستمزد

هر   نفر (ماهانه)

مدیر

1

0

0

0

1

20,000,000

معاون   اداری و مالی

1

0

0

0

1

14,000,000

معاون   عملیات

1

0

0

0

1

14,000,000

مسئول   دفتر

2

0

0

0

2

6,000,000

حسابدار

3

0

0

0

3

6,000,000

کارمند   اداری

6

0

0

0

6

6,000,000

مسئول   سیستم کیفیت

1

0

0

0

1

75,000,000

تکنسین   بهداشت و ایمنی

1

0

0

0

1

65,000,000

مسئول  HSE

1

0

0

0

1

75,000,000

نظافتچی

2

0

0

0

2

5,000,000

مسئول برنامه‌ریزی و عملیات

2

0

0

0

2

10,000,000

مسئول   اسکله

4

0

0

0

4

10,000,000

مسئول   تجهیزات

2

0

0

0

2

8,000,000

مسئول   تعمیرگاه

2

0

0

0

2

10,000,000

انباردار   ملزومات و قطعات

2

0

0

0

2

9,000,000

مهندس   مکانیک

1

1

0

0

2

8,000,000

مهندس   الکترونیک

1

1

0

0

2

8,000,000

مسئول   PM, CM, EM

2

0

0

0

2

7,000,000

استادکار هیدرولیک و پنوماتیک

1

1

0

0

2

10,000,000

کاردان   مکانیک

1

1

0

0

2

6,500,000

کاردان   الکترونیک

1

1

0

0

2

6,500,000

مکانیک   تعمیرگاه

3

1

1

0

5

6,500,000

کمک   مکانیک

3

1

1

0

5

5,500,000

آپارات

1

1

 

 

2

6,000,000

تراشکار

1

0

0

0

1

7,000,000

سرویس‌کار

1

1

1

0

3

6,000,000

استادکار آهنگری و جوشکاری

1

1

0

0

2

7,000,000

برق‌کار   کارگاهی

1

0

0

0

1

5,500,000

انباردار  کالاهای تجاری

1

0

0

0

1

10,000,000

کمک   انباردار

2

0

0

0

2

8,000,000

راهنمای   تخلیه

6

2

2

2

12

6,000,000

بار   شمار

10

4

4

4

22

6,500,000

صفاف

12

2

2

2

18

6,500,000

راننده   جرثقیل یا لیفتراک

22

6

6

6

40

8,000,000

راننده   کشنده

18

6

6

6

36

7,000,000

کارگر   عملیاتی

72

20

20

20

132

6,000,000

بیجک   نویس

2

0

0

0

2

7,000,000

جمع   پرسنل

194

50

43

40

327

 

 

 

هزینه­های تعمیر و نگهداری:

      با بررسی گزارش‌های PM و EM تعدادی از تجهیزات مشابه در ترمینال فعلی بندر نوشهر و با در نظر گرفتن استهلاک 20 ساله برای تجهیزات ترمینال مفروض، هزینه­های تعمیر و نگهداری تجهیزات به‌صورت ضریبی از قیمت روز تجهیزات، مطابق جدول (12) است.

جدول(12): هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات

دورة 5 ساله بهره‌برداری

سال 1 تا 5

سال 6 تا 10

سال 11 تا 15

سال 16 تا 18

ضریب   تعمیرات

3   %

4   %

5   %

7%

 

هزینه­های مربوط به سوخت، انرژی و ارتباطات:

      براساس تجارب عملیاتی ترمینال فعلی بندر نوشهر و بررسی دستورالعمل بهره­برداری تعدادی از تجهیزات استراتژیک، هزینه سوخت تجهیزات پیش‌بینی‌شده برای ظرفیت­های مختلف مطابق جدول (13) برآورد می­شود.

جدول (13): هزینه سوخت تجهیزات

ظرفیت

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

میزان سوخت ماهانه

35.000   لیتر

50.000   لیتر

65.000   لیتر

80.000   لیتر

میزان سوخت سالانه

420,000

600,000

780,000

960,000

قیمت سوخت سالانه

1,512,000,000

2,160,000,000

2,808,000,000

3,456,000,000

توضیح: قیمت سوخت گازوئیل با کرایه حمل به ازای هر لیتر 3600 ریال است .

     

همچنین هزینه برق، گاز، آب و تلفن ترمینال جدید در شرایطی تقریباً مشابه ترمینال فعلی بندر نوشهر به­صورت جدول (14) پیش­بینی می­گردد.

جدول (14): هزینه انرژی و ارتباطات

نوع   هزینه

مبلغ   تقریبی هزینه ماهانه (ریال)

ملاحظات

برق

80.000.000

جهت   روشنایی محوطه­ها و انبارها

گاز

25.000.000

جهت   گرمایش ساختمان اداری

آب

12.000.000

جهت   مصرف شرب و شستشو

تلفن  

3.000.000

جهت   ارتباطات مخابراتی و اینترنتی و سرویس خطوط داخلی

جمع   هزینه (ماهانه)

120.000.000

 

 

 هزینه­های مربوط به‌حق امتیاز مالکیت:

          هزینه­های مربوط به‌حق امتیاز مالکیت شامل دو بخش است. بخش اول هزینه اجاره ثابت اراضی در اختیار سرمایه­گذار است که در این پروژه شامل مساحت کل اراضی انبارهای روباز و سرپوشیده و راه­های دسترسی اختصاصی است. بخش دوم که از آن به­­عنوان اجاره متغیر یاد می­شود، درواقع سهم درآمدی مالک (بندر نوشهر) از خن‌کاری، باربری و انبارداری است.

به‌طور معمول در قرارداد­های سرمایه­گذاری جاری سازمان بنادر در شمال کشور، اجاره ثابتی بین 1.000 تا 10.000 ریال به ازای هر مترمربع از سرمایه‌گذاران اخذ می­گردد. همچنین سهم درآمدی موجر از درآمدهای طرح­های سرمایه­گذاری مشابه در بنادر (اجارة متغیر) بین 15 تا 50% براساس تعرفه‌های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی است. ارقام اجارة ثابت و ضرایب اجارة متغیر به میزانی تعیین می­گردد که توجیه­پذیری طرح مخدوش نگردد. با عنایت به آنچه گفته شد، به‌صورت پیش­فرض در سناریو­های این پژوهش، اجارة ثابت پروژه 5.000 ریال و اجارة متغیر آن 25% لحاظ می­شود.

هزینه­های اداری، نظافت و نگهداری تأسیسات:

در این پروژه به‌منظور انجام خدمات اداری ترمینال، نظافت و تعمیر و نگهداری تأسیسات به‌طور متوسط ماهانه 100.000.000 ریال در نظر گرفته می­شود. این رقم حاصل بررسی هزینه­های مرتبط در ترمینال اول است.

3-3 منابع درآمدی

همان‌گونه که پیش‌تر گفته شد منابع درآمدی ترمینال­های بندری کالاهای عمومی در ایران به سه دسته اصلی خن‌کاری، باربری و انبارداری تقسیم می‌شود که تعرفه­های مربوطه هرساله پس از تصویب در هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی به بنادر ابلاغ می­شود. ترمینال اپراتورها حق ندارند وجوهی بیشتر از تعرفه­های مصوب سازمان بنادر و دریانوردی، از صاحبان کالا اخذ کنند. لذا منابع درآمدی این پژوهش تعرفه­های مصوب سال 1390 با شرایط ذیل است.

طبق بررسی­های به‌عمل‌آمده به‌غیر از آهن­آلات و چوب و تخته 80% کالاهای متفرقه، 70% کالاهای صادراتی و 60% کالاهای ترانزیتی در محوطه نگهداری می­شوند.

به دلیل فقدان آمار قابل استناد از مدت‌زمان ماندگاری کالاهای مختلف در بندر نوشهر، صورت پیش‌فرض مدت‌زمان ماندگاری کالاهای مختلف در ترمینال موردنظر برای محاسبه درآمدهای انبارداری، به شرح جدول (15) در نظر گرفته می­شود.

جدول (15): مدت‌زمان ماندگاری کل کالاها و کانتینرهای وارده به ترمینال

 

انبارداری

کالاهای عمومی

 

1   – 10 روز

11   – 20 روز

21   – 30 روز

31   – 40 روز

41   – 50 روز

<   50 روز

متوسط ماندگاری

5   روز

15   روز

25   روز

35   روز

45   روز

65   روز

سهم کالاها در ماندگاری

10%

20%

20   %

20   %

20   %

10   %

کانتینر

 

1   – 10 روز

11   – 30 روز

31   – 60 روز

61   – 90 روز

>   90 روز

متوسط ماندگاری

5   روز

20   روز

45   روز

75   روز

95   روز

سهم کالاها در ماندگاری

20   %

20   %

20   %

20   %

20   %

 

4-3 بررسی نرخ افزایش قیمت­ها

      کلیه پروژه­های سرمایه­گذاری که مشمول زمان می­شوند دستخوش تغییرات قیمت­ها در بخش هزینه­ها و درآمدها خواهند بود. حذف یارانه­های دولتی و آزادسازی قیمت­ها علی­الخصوص در بخش انرژی از یک‌سو و عدم دسترسی به آمارهای سری زمانی مربوط به شاخص تورم، در پایگاه داده­های بانک مرکزی و مرکز آمار ایران از سوی دیگر پیش­بینی افزایش قیمت­ها را در این پروژه سرمایه­گذاری با مشکل مواجه ساخته است. بااین‌وجود به‌منظور واقعی­تر شدن پیش­بینی­ها مطابق جدول (16) نرخ تورم در بخش­های مختلف این پروژه لحاظ شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول (16): نرخ افزایش قیمتها در این پژوهش

عنوان

نرخ تورم سالانه

توضیحات

هزینه­   احداث تأسیسات و انبارهای سرپوشیده و روباز

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   خرید تجهیزات و تخلیه و بارگیری

6/5   %

حاصل   تلفیق نرخ افزایش قیمت ارز (یورو) از سال 1384 تا 1390 به میزان 4 %که از سایت بانک   مرکزی استخراج شده است و متوسط نرخ تورم (آلمان، ایتالیا، ژاپن و چین)[2] به   میزان 6/1 % که از سایت بانک جهانی اخذ شده است.

هزینه­های   سربار و پیش‌بینی‌نشده

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   تعمیر و نگهداری تجهیزات تخلیه و بارگیری

6/5   %

همانند   هزینه خرید تجهیزات

هزینه   حقوق و دستمزد پرسنل

10   %

مطابق   نرخ افزایش دستمزد دولت در سال 90 که تأثیرگذارترین هزینه جاری پروژه است

هزینه   سوخت

2/10   %

حاصل
  تلفیق نرخ افزایش قیمت ارز (دلار) از سال 1384 تا 1390 به میزان 6/2% که از سایت   بانک مرکزی استخراج‌شده است و نرخ تورم انرژی OECD  به میزان 6/7% که از سایت مربوطه اخذ شده   است.

هزینه   آب،  برق، گاز و تلفن

10%

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه­های   اداری و نگهداری تأسیسات

10   %

عدم   امکان پیش‌بینی دقیق

هزینه   حق امتیاز و مالکیت

10   %

اجاره   ثابت همانند تعرفه­های سازمانی سالانه 10% افزایش می­یابد. اجاره متغیر نیز تابعی   از تعرفه­های مصوب سالانه است.

قیمت   خدمات

10%

تعرفه­های   سازمان بنادر و دریانوردی به‌طورمعمول سالانه 10 % افزایش می­یابد. در قراردادهای   سرمایه­گذاری اخیر سازمان بنادر نیز قید شده است که در صورت افزایش بیش از 10%  تعرفه­ها، فقط 10% افزایش درآمد به سرمایه­گذار   تعلق یافته و مابقی درصد افزایش به سازمان بنادر تعلق خواهد داشت.

 

4- نتیجه‌گیری

نتیجه سناریو اول:

جدول (17): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی اول

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

15

بعد   از سال بیستم

--

--

 

با توجه به نرخ رشدهای پیش‌بینی‌شده در این سناریو، در سال پانزدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال پانزدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش‌بینی‌شده و از سال شانزدهم به بعد براساس ظرفیت 1.200.000 تن در سال توسعه خواهد یافت. با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی اول توسط نرم‌افزار کامفار به شرح (18) است.

 

جدول (18): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی اول توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

46/13

دوره بازگشت سرمایه عادی

سال

40/11  سال

NPV

ریال

90.214.499.976 -

دوره بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد پیش‌بینی‌شده توسط شرکت مشاور HPC، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره بیست ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو دوم:

جدول (19): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی دوم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

بعد   از سال بیستم

--

--

--

     

با توجه به اینکه با نرخ رشد 2% در مدت 20 ساله قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال نمی­رسد لذا تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز این ترمینال فقط تا ظرفیت 800.000 تن در سال پیش­بینی می­شود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی دوم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (20) است.

جدول (20): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی دوم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

79/14

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

50/10  سال

NPV

ریال

69.188.366.079   -

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 2%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو سوم:

جدول ( 21) : ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی سوم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

15

بعد   از سال بیستم

--

--

 

بر اساس نرخ رشد 4 %، در سال پانزدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال پانزدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش بینی شده و از سال شانزدهم به بعد براساس ظرفیت 1.200.000 تن در سال توسعه خواهد یافت. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی سوم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح زیر است.

جدول (22): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی سوم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

88/17

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

62/9  سال

NPV

ریال

31.895.007.157   -

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

---

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 4%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی ندارد.

نتیجه سناریو چهارم:

 

 

جدول (23): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی چهارم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

12

18

بعد   از سال بیستم

--

 

بر اساس نرخ رشد 6%، در سال دوازدهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن و در سال هجدهم به 1.200.000 تن در سال خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال دوازدهم برای ظرفیت 800.000 تن پیش­بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 1.200.000 تن در دو سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی فقط یک‌بار در سال سیزدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز دو سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی چهارم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (24) است.

جدول(24): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی چهارم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

98/20

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

02/9 

NPV

ریال

17.173.607.114

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

90/18 

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500.000 تن در سال و نرخ رشد 6%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

نتیجه سناریو پنجم:

جدول (25): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی پنجم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

10

15

18

بعد   از سال بیستم

 

بر اساس نرخ رشد 8%، در سال دهم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن، در سال پانزدهم به 1.200.000 تن در سال و در سال هجدهم به 1.600.000 تن خواهد رسید. ازاین‌رو تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال دهم برای ظرفیت 800.000 تن، از سال یازدهم تا سال پانزدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن پیش­بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 16.00.000 تن در سه سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی یک‌بار در سال یازدهم قرارداد برای ظرفیت 1.200.000 تن  و یک‌بار دیگر در سال شانزدهم قرارداد برای ظرفیت 1.600.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز سه سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی پنجم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح جدول (26) است .

جدول (26): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی پنجم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

45/23

دوره بازگشت سرمایه عادی

سال

52/8

NPV

ریال

68.775.593.267

دوره بازگشت سرمایه متحرک

سال

59/16

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 500000 تن در سال و نرخ رشد 8%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

نتیجه سناریو ششم:

جدول(27): ایام دستیابی به حجم عملیاتی موردنظر جهت توسعه تجهیزات و نیروی انسانی برای سناریوی ششم

ظرفیت موردنظر جهت توسعه

800.000   تن

1.200.000   تن

1.600.000   تن

2.000.000   تن

سال رسیدن به ظرفیت توسعه

1

12

18

بعد   از سال بیستم

 

بر اساس نرخ رشد 5%، در سال سوم قرارداد حجم عملیات سالانه ترمینال به 800.000 تن، در سال دوازدهم به 1.200.000 تن در سال و در سال هجدهم به 1.600.000 تن خواهد رسید. ازاین‌رو  تجهیزات و نیروی انسانی موردنیاز ترمینال تا سال سوم برای ظرفیت 800.000 تن، از سال چهارم تا سال دوازدهم برای ظرفیت 1.200.000 تن، از سال سیزدهم تا سال هجدهم برای ظرفیت 1.600.000 تن پیش‌بینی می­شود اما با توجه به اینکه ظرفیت 16.00.000 تن در سه سال پایانی قرارداد تحقق می­یابد بنابراین توسعه تجهیزات و نیروی انسانی یک‌بار در سال چهارم قرارداد برای ظرفیت 1.200.000 تن  و یک‌بار دیگر در سال سیزدهم قرارداد برای ظرفیت 1.600.000 تن صورت می­پذیرد. تجهیزات پیش‌بینی‌شده در این ظرفیت پاسخگوی نیاز سه سال پایانی قرارداد نیز خواهد بود. ازاین‌رو با در نظر گرفتن مفروضات فوق نتایج حاصل از بررسی سناریوی ششم توسط نرم‌افزار کامفار به شرح زیر است.

جدول (28): نتایج حاصل از ارزیابی سناریوی ششم توسط نرم‌افزار کامفار

شاخص­ها

واحد

نتایج

شاخص­ها

واحد

نتایج

IRR

درصد

53/35

دوره   بازگشت سرمایه عادی

سال

06/6 

NPV

ریال

340.976.299.530

دوره   بازگشت سرمایه متحرک

سال

44/8 

 

سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر با حجم عملیات پایه 800.000 تن در سال و نرخ رشد 5%، مطابق مفروضات و شرایط این پژوهش، برای دوره 20 ساله قراردادی توجیه اقتصادی دارد.

پیشنهادها:

(1) یجاد ترمینال دوم در بندر نوشهر به‌منظور ایجاد رقابت با ترمینال اول در جهت بالا بردن سطح کیفی خدمات، جذب کالاهای جدید و افزایش اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در بندر نوشهر ضروری به نظر می­رسد، (2) با توجه به اینکه در سه سناریوی این پژوهش، طرح سرمایه­گذاری در ترمینال دوم بندر نوشهر توجیه­پذیر بوده و امکان تعدیل سایر سناریوها از طریق افزایش مدت بهره­برداری از ترمینال، کاهش نرخ اجاره­های ثابت و متغیر و . . . نیز وجود دارد لذا پیشنهاد می­شود این پروژه به سرمایه­گذاران بخش­های بندری معرفی گردد، (3) با توجه به عدم امکان پیش­بینی دقیق رشد حجم عملیات بندری بر اساس آمارهای سنوات گذشته، پیشنهاد می­شود مدیران دولتی حمایت­های لازم را در جهت پوشش ریسک سرمایه­گذاری، در قراردادهای منعقده در نظر بگیرند، (4) تعیین نرخ سود برای تسهیلات اعطایی به سرمایه­گذاران در حداقل نرخ بازده داخلی (IRR)، می‌تواند ضمن توجیه­پذیر نمودن سرمایه­گذاری در سناریوهای مختلف این پژوهش، کاهش ریسک سرمایه­گذاری را برای بخش خصوصی به همراه داشته باشد و (5) فرصت­های سرمایه­گذاری در سطح بنادر کشور استخراج و مطالعات شناخت بازار و ارزیابی اقتصادی در رابطه با این فرصت­ها انجام پذیرد. این امر به معرفی بهتر و مؤثرتر فرصت­های سرمایه­گذاری در بنادر کشور و جذب بیشتر سرمایه­گذاران داخلی و خارجی کمک می‌کند.



[1]. General Cargo

[2]. عمده تجهیزات تخلیه و بارگیری وارداتی از کشورهای مذکور خریداری می­شوند.



[1]. General Cargo

[2]. عمده تجهیزات تخلیه و بارگیری وارداتی از کشورهای مذکور خریداری می­شوند.

  1. آو، تانگ و آو، توماس پی. (1381). اقتصاد مهندسی برای تحلیل سرمایه­گذاری. ترجمه بانکی، محمدتقی. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
  2. نوشهر) و استراتژی­های آینده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت. مرکز آموزش مدیریت دولتی مازندران.
  3. حسن­زاده محمدی، محمدعلی. (1390). اقتصاد حمل‌ونقل دریایی. نشر آرامش.
  4. رهبری، امیرحسین. (1374). سرمایه­گذاری در بنادر و نقش آن در توسعه اقتصادی کشور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد. دانشگاه تهران.
  5. سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل[1]. (1990). ارزیابی طرح­های اقتصادی. ترجمه میر مطهری، سید احمد. انتشارات اطلس.
  6. کسایی، مسعود. (1386). بررسی اقتصادی طرح­های سرمایه­گذاری. انتشارات سمت.
  7. کاریو، پیر. (1386). شاخص­های عملکرد بندری و آنالیز آن. مترجم روستاپور دیلمانی، آریا. انتشارات اسرار دانش.
  8. میزبان، آسیا. (1384). توجیه اقتصادی سرمایه­گذاری در بخش کانتینری بندر شهید رجایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت. دانشگاه الزهرا.
  9. یوسفی، سیامک. (1385). بررسی اثرات ناشی از استفاده ظرفیت کامل صادراتی بندر نوشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت. مرکز آموزش مدیریت دولتی مازندران.
  10. راهنمای تهیه گزارش توجیهی طرح: توجیه فنی، مالی، اقتصادی و اجتماعی. 1381.  انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. جلد دوم.
  11. شرکت پویش پژوه پارلاق. (1385). طرح توجیهی فنی- اقتصادی سرمایه‌گذاری شرکت راهبران در بندر فریدون‌کنار.
  12. اسناد رسمی سازمان بنادر و دریانوردی و بندر نوشهر. نمونه قراردادهای سرمایه­گذاری شرکت­های بنیاد بارانداز، ایرسوتر، راکسل و غیره.
  13. کتابچه تعرفه­های مترتب بر کشتی و کالا در سال 1390. سازمان بنادر و دریانوردی.
  14. وب‌سایت رسمی سازمان بنادر و دریانوردی http://www.pmo.ir
  15. وب‌سایت رسمی اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران (بندر نوشهر) http://noshahrport.pmo.ir



[1]. Unido

  • تاریخ دریافت: 21 شهریور 1396
  • تاریخ پذیرش: 18 فروردین 1395