برآورد نرخ انتقال رسوب ناشی از جریانات کشندی در بندر سجافی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

پیش‌بینی دقیق نرخ انتقال رسوبات از عوامل مهم و تأثیرگذار در طراحی بنادر و سازه‌های ساحلی می‌باشد. در این تحقیق رسوب‌گذاری و فرسایش در بندر سجافی موردمطالعه قرار گرفته است که از بین روش‌های توزیع رسوب، از دو روش تجربی و روش عددی برای بررسی تأثیرات امواج جزرومدی بر روی بندرگاه بندر سجافی استفاده‌شده است. درروش تجربی، هیدروگرافی اولیه انجام‌شده در نیمسال اول 1391 مبنا قرار داده شده و بر اساس هیدروگرافی نیمسال اول 1392 به بررسی نرخ فرسایش و رسوب‌گذاری در ترازهای متفاوت پرداخته شده است. در روش عددی به کمک نرم‌افزار Mike 21 به برآورد میزان رسوب‌گذاری و فرسایش مطابق شرایط مرزی و اولیه ورودی پرداخته‌شده است که با مقایسه نتایج حاصله، خطایشان در حدود 5/5 الی 7 % محاسبه شد.
نتایج به‌دست‌آمده با تجزیه‌وتحلیل نرخ فرسایش و رسوب‌گذاری، حاکی از آن است که در نواحی کم‌عمق ساحلی به علت بالا بودن سرعت جریان در دو حالت مدوجزر غلظت مواد معلق افزایش یافته و این جریانات، مواد را انتقال داده، سبب فرسایش در نواحی کم‌عمق می‌شوند و با انتقال این مواد معلق، در نواحی‌ای که عمقشان نسبت به نواحی ساحلی بیشتر هست با رسوب‌گذاری روبرو خواهیم بود، همچنین در نواحی کنار سازه نیز با رسوب‌گذاری روبه‌رو خواهیم بود. در نواحی اطراف سازه سرعت جریان‌های جزرومدی کاهش پیدا می‌کند و با کاهش سرعت، پتانسیل حمل رسوب کاهش می‌یابد، لذا رسوبات معلق در آب فرصت کافی جهت ترسیب در این نقاط پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

 

1- مقدمه

پدیده انتقال رسوب یکی از مهم‌ترین فرایندهای ساحلی است که عوامل عمده محیطی مؤثر در ارتباط با آن شامل امواج، جریان‌ها، جزرومدها، بادها، عوامل زمین‌شناسی و توپوگرافی و تغییر محیط سواحل توسط انسان است.

همچنین علت رسوب در یک ناحیه ساحلی، معلق شدن رسوبات بستر در آب در اثر اغتشاش ناشی از شکست موج و همچنین وجود جریان ساحلی است که جریان‌های ساحلی نیز به‌طور عمده در نزدیکی محل شکست موج و در اثر ایجاد تغییرات در خصوصیات امواج به وجود می‌آیند. تأثیر متقابل موج و جریان بر انتقال رسوب و تغییرات سطح آب بسیار با اهمیت است به‌طوری‌که با تلفیق سه مدل Win،CH3D  و مدل انتقال رسوب با یکدیگر مدل جدیدی به نام Coupled Marine predicition system به‌‌دست آمد که توانست نتایج قابل‌قبولی را حاصل نماید (Goda, 2001).

 تحقیقی در بندر ریژاو[1] چین در رابطه با محاسبه انتقال رسوب در امتداد ساحل این خلیج انجام دادند که این تحقیق نشان‌دهنده صحت خروجی نرم‌افزار Mike 21 بر اساس پارامترهای موج در برآورد نرخ انتقال رسوب در شمال و جنوب امتداد ساحل این بندر می‌باشد (Li, 2008) . در تحقیقی در سواحل کشور فرانسه این نتیجه حاصل شد که انرژی موج تأثیر مستقیمی در نسبت‌های انتقال رسوب در امتداد ساحل دارد (Trebossen, Deffontaines and Classeau, 2005).

انتقال کلی رسوب ساحلی با پارامترهای تصادفی موج و شکست موج ارتباط مستقیم دارد و ارتفاع موج، پریود موج، شکست موج بر روی نسبت کلی انتقال در امتداد ساحل و توزیع عمود بر ساحل حائز اهمیت می‌باشند (Anil Ari, 2006).

با توجه به موقعیت بندر امام، اندرکنش‌های جزر ومدی در میزان انتقال رسوب و نحوه تبادل رسوبات توسط آن، به‌خصوص تأثیر آن در نقاط بالادست و نحوه حمل رسوبات تأثیر قابل‌توجهی دارد (آبائی، 1376).

ساحلی در طول ساحل رودخانه آستارا چای با استفاده از مشخصات امواج در آب کم‌عمق و با نرم‌افزار Mike 21، مدل‌سازی نرخ انتقال رسوب تا منطقه عمق شکست فرسایش در نقاط مشخصی از ساحل محاسبه شد (مهندسی نمین، 1383). همچنین در سال 1387 پیش‌بینی نرخ رسوب‌گذاری در خلیج پزم به‌منظور لایروبی بار کانال توسط بررسی وضعیت جغرافیای از قبیل تراز بستر، جریان آب و توپوگرافی بستر به دست آمد (ابراهیمی، 1388).

همچنین در تحقیقی که از نرم‌افزار Mike 21، نرخ انتقال رسوب موازی ساحل در بخش‌هایی از سواحل جنوبی کشور محاسبه شد و نتایج حاصله با مقادیر واقعی رسوب‌گذاری در پشت موج‌شکن‌ها و رانه‌گیرها مقایسه شد و صحت‌سنجی این روابط در سواحل جنوبی کشور، نشان‌دهنده دقت بالای نرم‌افزارMike 21 است همچنین تابعی جهت محاسبه ضریب K بر مبنای پارامتر شکست ارائه شد (افشار، سلطان‌پور، 1389).

1-1- موقعیت جغرافیایی بندر سجافی:

بندر سجافی در منطقه‌ای به طول جغرافیایی ¢43 º49 درجه شرقی و عرض جغرافیایی ¢14 º30 درجه شمالی قرارگرفته است. این بندر در مجاورت رودخانه زهره واقع بوده و تا خلیج‌فارس حدود 12 کیلومتر فاصله دارد. به علت نزدیکی این بندر به دریا سطح آب این رودخانه تحت تأثیر جزرومد می باشد. به‌طورکلی در این بندر مهم‌ترین برگ خرید تغییر دبی جریان و رسوب، تغییرات فصلی و به‌تبع آن تأثیر نزولات جوی در مبدأ رودخانه زهره می‌باشد. از این رودخانه با توجه به عمق آن جهت تردد لنج‌ها استفاده می‌شود و در مواقع مد آب دریا، لنج‌ها قادر خواهند بود تا حوالی شهر هندیجان نیز رفت‌وآمد کنند.

 

                       

شکل(1): موقعیت جغرافیایی بندر سجافی

 

2- موادوروش‌ها

2-1- مدل تجربی

در مدل تجربی پس از جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های اندازه‌گیری‌های میدانی موجود و تجزیه‌وتحلیل آنها، به بررسی نتایج پرداخته شده است. با توجه به اینکه مشاهدات در منطقه سجافی و در ساحل رودخانه زهره به فاصله تقریبی 11 کیلومتری از دریا صورت گرفته و لذا ممکن است تغییرات حجم آب رودخانه در فصول مختلف بر روی سطوح مبنای جزرومدی اندکی تأثیر داشته باشد. برای اعمال و یا تصحیح تغییر حجم آب در فصول مختلف بر روی سطوح جزرومدی نیاز به مشاهدات درازمدت جزرومدی و باران‌سنجی در حوزه آبریز رودخانه‌های متشکله رودخانه زهره می‌باشد که خود حجیم و زمان‌بر است.

یکی دیگر از برگ خریدهای مهم و اصلی موردنیاز جهت انجام هیدروگرافی و به‌تبع آن ترسیم نقشه‌های دریایی تعیین نقطه مبنای اعماق (Chartdatum) است، با توجه به جدیدالتأسیس بودن بندر سجافی و نبودن هر نوع اطلاعاتی از این مسیر در نقشه‌های دریایی و همچنین مشخص نبودن مبنای عمق‌یابی، انجام مطالعات و برداشت اطلاعات جزرومدی جهت تعیین مبنای عمق‌یابی (CD) نسبت به سطح تراز اسکله و ارتباط دادن آن با اعماق به‌دست‌آمده ضروری بود.

از میان روش‌های مختلف، مناسب‌ترین روش، مشاهدات مستمر جزرومدی در یک بازه زمانی یک‌ساله، فصلی و حداقل یک‌ماهه است، که با توجه به امکانات موجود در بازه زمانی یک‌ماهه اطلاعات به‌صورت دستی جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل شد و بر اساس آن خورموسی به عنوان مبنا تعیین گردید، لذا یک عدد تایدپل تهیه و به آن بندر منتقل شد. آب‌نگاری بندر سجافی به طول 120 متر و حداقل عرض 100 متر مقابل اسکله بندر سجافی از تاریخ 020/01/91 شروع و در تاریخ 01/05/92 به پایان رسید.

 

شکل (2): نقشه هوایی بندر سجافی

 

تجهیزات مورداستفاده در این تحقیق عبارت از یک فروند قایق آب‌نگار، یک دستگاه عمق­یاب DESO 15، یک دستگاه موقعیت­یاب DGPS، یک دستگاه دوربین فاصله­یاب، یک دستگاه کامپیوتر کیفی، یک فروند قایق موتوری جهت تردد در مسیر و یک فروند شناور پشتیبانی می‌باشد. پردازش اطلاعات ثبت‌شده توسط گروه آب‌نگاری اداره حفاظت و ایمنی دریانوردی از تاریخ 05/05/92 لغایت 16/05/92 در مدت‌زمان 60 ساعت کار مداوم به پایان رسید. پس از پایان عملیات در دریا و پردازش اطلاعات به استخراج اطلاعات و تهیه و ترسیم نقشه­ها پرداخته شده است که از طریق نرم‌افزار Surfer این نقشه‌ها ترسیم‌شده است. پس از بررسی نقشه­های سه‌بعدی ترسیم‌شده نتایج استخراج گردید.

2-2- مدلعددی

از مدل جریان جزرومدی کالیبره شده با استفاده از اندازه‎گیری‌های میدانی‏‏‏‏‏، جهت مدل‌سازی رسوب استفاده می‌شود و به‌منظور بررسی رسوب‌گذاری و فرسایش در ناحیه موردمطالعه، از مدول[2]MT در بسته نرم‌افزاریMike 21 استفاده‌شده است.

از آنجا که رسوبات موجود در بندر سجافی و نواحی اطراف از نوع ریزدانه و چسبنده می‌باشند، چنین ترکیبی از دانه‌بندی اثر زیادی در نرخ فرسایش و رسوب‌گذاری دارد. پخش رسوبات ناشی از ریزدانگی، نیز رفتار خاص خود را ایجاب می‌کند که باید در مدل ریاضی لحاظ شود، جهت بررسی رفتار این رسوبات در مدل از معادله Advection-Dispersion جهت محاسبه غلظت رسوبات در هر نقطه و هرگام زمانی استفاده می شود.

 

(معادله 1)

الف) رسوب‌گذاری

فرایند رسوب‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که تنش برشی بستر از تنش برشی بحرانی بستر برای ته‌نشینی کمتر باشد. نرخ ته‌نشین شدن رسوبات با توجه به سرعت سقوط محاسبه شده، به‌صورت زیر محاسبه می شود:

(معادله 2)

ب) فرسایش

اگر تنش برشی اعمال‌شده به بستر از تنش برشی بحرانی برای فرسایش بیشتر باشد، ذرات رسوب و لخته‌های کف بستر فرسایش پیدا خواهند کرد. نرخ فرسایش برای بستر تحکیم‌یافته و فشرده، از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

(معادله 3)

ج) ضرایب پخشیدگی Dx و Dy

 

   (معادله 4)                                                                                                                                                            

ضرایب پخشیدگی، میزان پخش غلظت رسوب را حول یک نقطه مشخص می‌کنند که در مدول MT از طریق روابطی که بین سرعت جریان، ابعاد شبکه حل عددی یا گام زمانی حل معادلات به دست آمده است، تعیین می‎شود. که می‌توان از رابطه زیر این ضریب را محاسبه کرد.

 

2-3- مشخصات عددی مدل و شرایط مرزی و اولیه

الف) تعیین نوع و غلظت رسوبات در آزمایشگاه:

تعداد 84 نمونه رسوب معلق درمجموع از عمق‌های نزدیک به سطح، عمق میانه نزدیک بستر برداشت. پارامترهای فیزیکی (سرعت جریان، جهت جریان، شوری، دما، فشار، چگالی و ...) در هر ساعت اندازه‌گیری شدند. توسط پمپ خلأ، کاغذ صافی، توسط ترازوی آنالیتیک با دقت 0001/0 و استوانه مدرج به مدت یک هفته در هر فصل میزان غلظت رسوب در هر ایستگاه برای هر نمونه تعیین شد و سپس با متوسط‌گیری مکانی و زمانی میزان غلظت رسوب برای هر ایستگاه تعیین شد. عوامل مهم انتقال، حمل و نشست رسوب در هر فصل جریان رودخانه، برگ خرید جزرومدی است. نوع جنس رسوبات در بندر سجافی، از دیدگاه رفتار و چگونگی در نظر گرفتن آنها در مدل ریاضی دارای اهمیت بسیاری می‌باشد و جریان‌های کنار ساحلی منطقه، از مهم‌ترین عوامل در تعیین الگوی رسوب‌گذاری و فرسایش است.

 

جدول(1): نتایج به‌دست‌آمده در خصوص نوع و غلظت رسوبات در آزمایشگاه

کد نمونه

 X(عرض جغرافیایی)

Y (طول جغرافیایی)

حد روانی%

حد خمیری%

وزن مخصوص حقیقی gr/cm3

رس%

سیلت%

ماسه%

گراول%

نام نمونه

S11

360112

3327004

88/15

52/30

65/2

50/27

50/67

00/5

00/0

 

 

ب) ضریب فرسایش (M) و تنش‌های برشی حد فرسایش و ته‌نشینی 

تعیین این پارامترها به‌منظور محاسبه نرخ فرسایش و رسوب‌گذاری ضروری می‌باشد. مقدار ضریب فرسایشی معادل 02/0 در مدل در نظر گرفته‌شده است. تنش‌های برشی حد فرسایش و رسوب‌گذاری با توجه به توصیه‌های معتبر، مطابق با جدول زیر انتخاب‌شده است.

 

جدول(2): برآورد تنش برشی در فرسایش و رسوب‌گذاری

پارامتر

حد توصیه‌شده (N/m2)

مقدار انتخابی (N/m2)

تنش برشی حد رسوب‌گذاری

1- 005/0

01/0

تنش   برشی حد فرسایش

1- 060/0

10/0

 

ج) رودخانه زهره به‌عنوان چشمه در مدل

به‌منظور تحلیل پدیده‌های هیدرولیکی در مصب رودخانه، مشخصات جریان و رسوب ورودی از رودخانه، باید مشخص شود. در این مدل، خروجی رودخانه زهره به‌صورت ورودی (Source) به مدل معرفی گردیده است. به‌منظور دستیابی به دبی رودخانه و دبی رسوب رودخانه زهره، از آمار 30 ساله دبی جریان و دبی رسوب ایستگاه دهملا که نزدیک‌ترین ایستگاه هیدرومتری به مصب رودخانه است استفاده‌شده است. در مصب رودخانه زهره نقطه ( 495 و 120) به‌عنوان ورودی به مدل معرفی گردیده است و با توجه به آمار موجود دبی متوسط رودخانه(m3/s)  89 در مدل در نظر گرفته‌شده است.

د) رابطه بین دبی جریان و دبی رسوب رودخانه زهره

معمولاً بین دبی جریان و دبی رسوب در یک رودخانه می‌توان رابطه‌ای برقرار کرد. رابطه میان رسوب و دبی جریان رودخانه زهره با استفاده از آمار ایستگاه هیدرومتری دهملا، در محیط اکسل حاصل گردیده است.

 

           نمودار(1): رابطه رسوب و دبی جریان رودخانه زهره

 

با توجه به رابطه میان دبی رسوب و دبی جریان رودخانه در مدل غلظت چشمه (g/m3) 988 در نظر گرفته‌شده است.

 

ه) گام زمانی

گام زمانی به‌منظور حل معادلات به‌گونه‌ای در نظر گرفته شده است که پایداری مدل حاصل شود. گام زمانی 10 ثانیه و عدد کورانت 6 در نظر گرفته شده است.

 

3- تجزیه تحلیل داده‌ها

1) نرخ انتقال رسوب ناشی از جریان جزرومدی در روش تجربی پس از لحاظ کردن پارامترهای مورداستفاده در حل معادلات حاکم، برنامه اجرا شده و نتایج موردنیاز از مدل گرفته می‌شود که در اینجا خروجی‌های مورداستفاده، نرخ رسوب‌گذاری و فرسایش می‌باشد.

 

جدول(3): نرخ انتقال رسوب ناشی از امواج جزرومدی حاصل از روش تجربی

فرایند

انتقال رسوبمترمکعب (سال 91-92)

رسوب‌گذاری

135/5485

فرسایش

365/4601

 

با توجه به بررسی صورت گرفته در دوره‌های کامل جزرومدی، می‌توان گفت جزرومد با میزان نشست رسوب رودخانه رابطه مستقیم ولی با انتقال رسوب رابطه عکس دارد. در حالت جریان جزر، به علت هم‌جهت بودن با جریان اصلی رودخانه، میزان انتقال بیشتری صورت می‌گیرد.

 

2) نرخ انتقال رسوب ناشی از جریان جزرو مدی در نرم‌افزار Mike 21: نتایج تخمین نرخ انتقال رسوب سالیانه با نرم‌افزار Mike 21 که حاصل برآیندگیری از میزان غلظت رسوبات در طول سال می‌باشد و در جدول زیر آمده است، نشان می‌دهد مجموع میزان ‌نشست رسوب معادل 5/5930 مترمکعب در سال و مجموع میزان انتقال رسوب معادل 9/4371 مترمکعب در سال محاسبه گردید. لذا مقدار خالص نشست رسوب ناشی از امواج در محدوده موردمطالعه معادل 6/1558 مترمکعب در سال به دست خواهد آمد.

 

 

 

 

 

جدول(4): نرخ انتقال رسوب ناشی از امواج جزرومدی حاصل از نرم‌افزار Mike 21

فرایند

انتقال رسوب مترمکعب (سال 91-92)

رسوب‌گذاری

5/5930

فرسایش

9/4371

 

 

 

 

3) محاسبه خطای مدل عددی با مدل تجربی

در جداول فوق نرخ انتقال رسوب ناشی از امواج جزرومدی، با دو نرم‌افزار Mike 21 و تجربی برحسب مترمکعب آورده شده است. با مقایسه داده‌های نرخ رسوب‌گذاری و فرسایش در مدل تجربی و مدل عددی، به محاسبه درصد میزان خطای مدل عددی پرداخته‌شده است. میزان خطای 5/5 الی 7 درصد برآورد شده است.

درصد خطای نرخ رسوب بر اساس داده‌های آزمایشگاهی و مدل عددی، طبق فرمول زیر به دست می‌آید:

 (معادله 5)                                                                                                    

پس ازلحاظ کردن مقادیر حاصله از نرم‌افزار Mike 21 و تجربی، در زیر میزان خطای نرخ رسوب‌گذاری و فرسایش محاسبه‌شده است.

 

جدول(5): میزان خطا دو روش تجربی و CERC

فرآیند

میزان خطا

رسوب‌گذاری

5/7 %

فرسایش

2/5 %

 

 

 

 

4) نمودارهای سه‌بعدی هیدروگرافی بندر سجافی

در زیر نمودارهای سه‌بعدی هیدروگرافی بندر سجافی در سال‌های 1391 و 1392 جهت بررسی و تجزیه‌وتحلیل میزان تغییرات بستر رودخانه در مقابل اسکله بندر ترسیم شده است.

 

 

شکل(3): نقشه هیدروگرافی سه‌بعدی بندر سجافی در سال 1391

 

 

 

شکل(4): نقشه هیدروگرافی سه‌بعدی بندر سجافی در سال 1392

 

5) بررسی توزیع رسوب‌گذاری و فرسایش

در ناحیه موردمطالعه جزرومد مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در فرایندهای رسوبی در این قسمت‌ها به شمار می‌آید. برآیند عملکرد جریان‌های جزرومدی، مکانیزم شستشوی طبیعی را در این مناطق برقرار کرده است.

 

شکل(5): انتقال رسوب سالیانه (91-92) بندر سجافی ‌‌‌‌‌‌(مقادیر منفی میزان فرسایش و مقادیر مثبت میزان رسوب‌گذاری)

 

4- نتیجه‌گیری:

شایان‌ذکر است که تاکنون مطالعه یا مدل‌سازی در این منطقه انجام‌نشده لذا امکان مقایسه آن یا صحت‌سنجی آن با مدل‌های دیگر میسر نمی‌باشد. ولی با بررسی‌ها و مطالعات میدانی دقیق در این منطقه به کمک مقایسه مدل‌سازی با نتایج تجربی صحت مدل تصدیق گردید.

 (1) از طریق مقایسه نتایج روش نرم‌افزار Mike 21 با روش تجربی، میزان خطا در نرخ رسوب‌گذاری در حدود 5/7 % و در نرخ فرسایش حدود 2/5 % تخمین زده شد.

(2) نتایج به‌دست‌آمده که با نتایج معتبر تجربی مقایسه شده است، بیانگر دقت نرم‌افزارMike 21  می‌باشد؛ بنابراین می‌تواند به‌عنوان یک روش کاربردی در تخمین نرخ رسوب‌گذاری و فرسایش معرفی شود که به‌منظور برآورد میزان لایروبی در منطقه و برای سال‌های آینده، از دقت بالایی برخوردار است.

(3) در هنگام جریان مد به‌ اختلاف جهت با جریان اصلی رودخانه، دبی آب بالا رفته و حجم زیادتری از آب به حالت جریان تلاطمی وجود دارد که رسوب را به‌صورت سوسپانسیون درمی‌آورد. در ادامه جریان مد، این رسوبات فرصت بیشتری یافته و نشست می‌کنند.

(4) در حالت جریان جزر، به علت هم‌جهت بودن با جریان اصلی رودخانه، میزان انتقال بیشتری صورت می‌گیرد.

(5) با توجه به نتایج حاصله، در سیکل‌های کامل جزرومدی، می‌توان گفت جزرومد با میزان نشست رسوب رودخانه رابطه مستقیم ولی با انتقال رسوب رابطه عکس دارد.

(6) در زمان مد، جریان‌ها پس از عبور از برآمدگی دماغه بندر سجافی، به سمت غرب و شمال غربی مدل محلی جریان می‌یابند. این جریان‌ها بازه وسیعی از رودخانه زهره را تحت تأثیر قرار می‌دهند بنا بر مشاهدات میدانی تأثیر مد در رودخانه زهره تا شهر هندیجان دیده می‌شود.

(7) به هنگام جزر، در نواحی ساحلی به علت عمق کم، سرعت جریان زیاد می‌گردد که این امر سبب تعلیق مواد رسوبی ریزدانه می‌گردد و جریان جزری به سمت غرب مدل پس از عبور از برآمدگی موجود در قسمت شرقی ناحیه موردمطالعه، با ساحل موازی گردیده که خود باعث تعلیق هرچه بیشتر مواد رسوبی می‌شود.

(8) به هنگام مد، پهنه جزرومدی به سمت آب‌شور دریا غرقاب می‌شوند و این جریانات مدی تنش برشی لازم به‌منظور تعلیق مواد رسوبی فراهم می‌کنند.

(9) در حالت مد سرعت جریان به علت برخورد به سازه کاهش می‌یابد لذا در مقایسه باحالت جزر سرعت جریان در مناطق کم‌عمق کمتر می‌باشد درنتیجه در حالت مد به دلیل عدم تأمین تنش برشی لازم به جهت معلق کردن مواد رسوبی تعلیق، مواد رسوبی و غلظت مواد معلق کمتر از زمان جزر خواهد بود.

(10) در نواحی کم‌عمق ساحلی به علت بالا بودن سرعت جریان در دو حالت مد و جزر غلظت مواد معلق افزایش‌یافته و این جریانات این مواد را انتقال داده و سبب فرسایش در نواحی کم‌عمق می‌شوند و با انتقال این مواد معلق، در نواحی که عمقشان نسبت به نواحی ساحلی بیشتر می‌باشد با رسوب‌گذاری روبه‌رو خواهیم بود.

(11) در نواحی کنار سازه با رسوب‌گذاری روبه‌رو خواهیم بود در نواحی اطراف سازه سرعت جریان‌های جزرومدی کاهش پیدا می‌کند و با کاهش سرعت، پتانسیل حمل رسوب کاهش‌یافته، لذا رسوبات معلق در آب فرصت کافی جهت ترسیب در این نقاط پیدا می‌کند.

 

 

فهرست علائم

غلظت متوسط رسوبات در عمق (گرم بر مترمکعب)                                                c

سرعت‌های متوسط در عمق حاصل از مدل جریان (متر بر ثانیه)                                 Vy,Vx

ضرایب پخشیدگی                                                                         Dy, Dx

عمق آب (متر)                                                                                     d

جملات چشمه و چاه                                                                                           Si

نرخ ته‎نشینی                                                                                                   RD

سرعت‌ته‎نشینی (متر بر ثانیه)                                                                             w

غلظت رسوبات نزدیک به بستر (گرم بر متر مکعب)                                                 Cb

ضریب فرسایش‌پذیری بستر                                                                               M

توان فرسایش                                                                                               n   

تنش برشی بحرانی جهت فرسایش (نیوتن بر مترمکعب)                                           tce 

ضریب پخش                                                                                              D

ضریب تناسب                                                                                             K

ابعاد شبکه محاسباتی (میلی‌متر)                                                                     

سرعت جریان (متر بر ثانیه)                                                                            U



[1] Rizhao

[2] - Mud Transport

  1. آباﺋﯽ،ح.، 1376، بررسی میزان انتقال رسوب در بندر امام خمینی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
  2. مهندسی نمین، 1383، بررسی رسوب‌گذاری در بالادست و حوضچه بندر آستارا و فرسایش در پایین‌دست آن، مرکز تحقیقات آب وابسته به وزارت نیرو
  3. ابراهیمی،ر.، 1388، بررسی و ارزیابی روش‌های انتقال رسوب موازی ساحل و کالیبراسیون فرمول‌های مربوط برای منطقه ساحلی خلیج پزم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

افشار، نغمه؛ سلطان‌پور، کاوه، 1389، صحت سنجی روابط انتقال رسوب موازی ساحل در تعدادی از سواحل جنوب ایران ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

  • تاریخ دریافت: 21 دی 1394
  • تاریخ پذیرش: 18 اسفند 1394